“เครื่องวัดความดันโลหิต” ไอเท็มจำเป็นของครอบครัว

วันนี้ ชีวจิต จึงขอพาคุณผู้อ่านมาทำความรู้จักกับ “เครื่องวัดความดันโลหิต” แต่ละประเภท และวิธีเลือกเครื่องวัดความดันโลหิตสำหรับใช้งานที่บ้านกันค่ะ

โรคความดันโลหิตสูงนับเป็นอันตรายต่อผู้สูงอายุอย่างมาก เนื่องจากส่วนใหญ่ร้อยละ 95 ไม่สามารถตรวจพบสาเหตุโรคทำให้ผู้สูงอายุ ไม่ได้รับการรักษาที่ตรงจุด หรือปล่อยปละละเลยกับการใส่ใจสุขภาพในทุก ๆ วัน

ข้อมูลจากองค์การอนามัยโลก (WHO) ปี ค.ศ. 2013 พบว่า โรคความดันโลหิตสูงเป็นสาเหตุการตายทั่วโลกสูงถึง 7.5 ล้านคน โดย 2 ใน 3 จะอยู่ในประเทศกำลังพัฒนา และแน่นอนว่ารวมไปถึงประเทศไทยที่มียอดผู้ป่วยความดันโลหิตเพิ่มขึ้นทุกปี

ซึ่งสาเหตุส่วนใหญ่มาจากปัจจัยการดำเนินชีวิตที่เปลี่ยนไป เช่น มีกิจกรรมทางกาย หรือออกกำลังกายน้อย บริโภคอาหารที่มีส่วนประกอบของเกลือและไขมันสูง ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ หรือสูบบุหรี่เป็นประจำ รวมไปถึงอายุที่เพิ่มขึ้นก็ส่งผลกับโรคความดันโลหิตสูงเช่นเดียวกัน

เนื่องจากร่างกายมีความเสื่อมถอยของหลอดเลือด ผนังหลอดเลือดแดงจะหนา ทำให้มีความแข็งมากขึ้น ความยืดหยุ่นน้อยลง มักเกิดร่วมกับการสะสมของเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน และไขมันในผนังหลอดเลือด ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของการเกิดโรคความดันโลหิตสูงในผู้สูงอายุ

3 ป ร ะ เ ภ ท เ ค รื่ อ ง วั ด ค ว า ม ดั น โ ล หิ ต

การตรวจวัดความดันโลหิตด้วยตนเองที่บ้าน (HBPM) คือการที่คุณตาคุณยายหรือบุคคลในครอบครัวได้รับคำแนะนำวิธีและเทคนิคในการวัดความดันโลหิตจากแพทย์ ให้สามารถวัดความดันโลหิตได้เองขณะอยู่บ้าน โดยเริ่มจากการรู้จักเครื่องวัดความดันโลหิตแต่ละประเภทก่อนเลือกใช้ให้เหมาะสม คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ได้แบ่งประเภทเครื่องวัดความดันหลัก ๆ ออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่

เครื่องวัดความดันโลหิตชนิดปรอท เป็นเครื่องมือมาตรฐานสำหรับวัดความดันโลหิต วัดง่าย ไม่ต้องมีการปรับแต่ง ที่สำคัญให้ผลที่แม่นยำ แต่ยังไม่เหมาะสำหรับซื้อใช้งานที่บ้าน เพราะอาจเกิดอันตรายจากสารปรอทกรณีแตกหัก และมีความลำบากในการใช้งาน โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่สายตาไม่ดีจะอ่านตัวเลขลำบาก หรือร่างกายอ่อนแรง ไม่สามารถบีบลมให้ได้ค่าที่แม่นยำ
เครื่องวัดความดันโลหิตชนิดขดลวด ราคาไม่แพง มีน้ำหนักเบา และพกพาสะดวก มีการใช้งานคล้ายกับชนิดปรอท แต่ตัวเครื่องมือมีกลไกซับซ้อนมากกว่า ต้องปรับเครื่องมือ โดยเทียบกับเครื่องมือชนิดปรอทอย่างน้อยปีละครั้ง หรือเมื่อมีการทำตก
เครื่องวัดความดันโลหิตชนิดดิจิทัล เป็นเครื่องมือที่ไม่ต้องมีหูฟังหรือลูกยางสำหรับบีบลม ทำให้สะดวกในการใช้งาน เหมาะสำหรับผู้สูงอายุ แม้ว่าจะมีสายตาไม่ดีหรือการได้ยินไม่ชัดก็ตาม มีหน้าจอแสดงผลอัตราการเต้นของหัวใจที่ชัดเจน เมื่อใช้งานไม่ควรขยับร่างกาย เพราะจะทำให้เกิดการผิดพลาดของการวัดได้ง่าย

Tips เลือกเครื่องวัดความดันโลหิต

คุณตา คุณยาย ที่กำลังเลือกซื้อเครื่องวัดความดันโลหิต อย่าเพิ่งด่วนตัดสินใจไปนะคะ เพราะเครื่องวัดความดันโลหิตมีหลายรูปแบบ ความยากง่ายในการใช้งานแตกต่างกันไป ควรเลือกให้เหมาะสมกับตัวเองมากที่สุด

โดย Blood Pressure UK หรือองค์กรการกุศลเพื่อป้องกันความพิการ และการเสียชีวิตจากโรคที่เกี่ยวข้องกับความดันโลหิตของประเทศอังกฤษ ได้แนะนำวิธีการเลือกเครื่องวัดความดันโลหิตด้วยตนเองง่าย ๆ ดังต่อไปนี้

ตรวจสอบจอภาพให้ถูกต้อง เลือกเครื่องที่ผ่านการตรวจสอบทางการแพทย์ มีจอภาพที่อ่านค่าได้ชัดเจน ข้อมูลครบถ้วน และคุณตาคุณยายต้องสามารถมองเห็นตัวเลขได้ชัด
ผ้าพันแขนมีขนาดที่เหมาะสม หากใช้ผ้าพันแขนที่มีขนาดไม่พอดี การอ่านค่าความดันโลหิตก็จะไม่ถูกต้อง ให้วัดรอบต้นแขนของคุณตาคุณยายที่จุดกึ่งกลางระหว่างหัวไหล่และข้อศอก แล้วเลือกขนาดผ้าพันแขนให้เหมาะสมกับขนาดที่วัดได้

ขนาดผ้าพันแขนของเครื่องวัดความดันโลหิต
การวัด (เซนติเมตร) การวัด (นิ้ว) ขนาดผ้าพันแขน
18 – 22 7.1 – 8.7 เล็ก
22 – 32 8.8 – 12.8 กลาง
32 – 45 12.8 – 18 ใหญ่

เลือกรูปแบบให้เหมาะสมกับงบประมาณ ราคาของเครื่องวัดความดันโลหิตมักจะขึ้นอยู่กับคุณสมบัติพิเศษที่จอภาพดิจิทัลแสดงผล เช่น มีหน่วยความจำภายใน แม้ว่าบางคุณสมบัติพิเศษจะมีประโยชน์ แต่ก็ไม่ได้แปลว่าจะจำเป็นทั้งหมด เพียงแค่มีตัวเลขค่าความดันตัวบนและค่าความดันตัวล่างก็เพียงพอสำหรับคนที่มีงบจำกัด

ทำการทดสอบเทียบค่า เพื่อให้แน่ใจว่าเครื่องตรวจวัดความดันโลหิตมีความแม่นยำ ควรทดลองใช้แล้วเปรียบเทียบค่ากับเครื่องหลายๆ รูปแบบ โดยวัด 2 – 3 ครั้ง ในคราวเดียวเพื่อดูว่าค่าที่แสดงออกมามีความแม่นยำแค่ไหน ถ้ามีความแม่นยำ ค่าความดันที่ได้จะเท่ากันหรือไม่แตกต่างกันมากนัก