มาตรวจ เนื้องอก กันเถอะ
แม้แพทย์หญิงชัญวลี ศรีสุโข คอลัมนิสต์คนดังของนิตยสารชีวจิตจะอธิบายเสมอว่า “ตอนนี้ยังไม่ทราบปัจจัยที่กระตุ้นให้เกิด เนื้องอก ตามอวัยวะต่าง ๆ อย่างชัดเจน โดยเฉพาะเนื้องอกในมดลูก เต้านม และรังไข่ ซึ่งมีปัจจัยเกี่ยวข้องมากมาย แต่เราก็พอจะสังเกตตัวเองได้ ด้วยหลากหลายวิธีต่อไปนี้ค่ะ
อาการผิดปกติของ เนื้องอกมดลูก สังเกตได้ดังนี้
- ประจำเดือนผิดปกติมามากหรือมากะปริบกะปรอย
- ประจำเดือนมีกลิ่นเหม็น จากการอักเสบของเนื้องอกภายใน
- มีอาการท้องอืดท้องเฟ้อ
- ปัสสาวะบ่อยหรือปัสสาวะไม่ออกเพราะเนื้องอกไปกดการทำงานของกระเพาะปัสสาวะ
- ท้องผูกเพราะเนื้องอกไปกดการทำงานของลำไส้
- สามารถคลำพบก้อนกลมแข็งบริเวณตรงกลางของท้องน้อย
วิธีสังเกตถุงน้ำที่รังไข่
เมื่อเป็นซีสต์หรือถุงน้ำที่เป็นเนื้องอก ผู้ป่วยจะมีอาการดังนี้
- มีอาการท้องอืด
- ปวดท้อง
- ประจำเดือนผิดปกติเพราะเกิดจากฮอร์โมนรังไข่ผิดปกติ
- ถ้าเป็นคนผอมแต่มีพุงอาจตั้งข้อสังเกตว่าอาจมีถุงน้ำขนาดใหญ่อยู่ก็ได้
- ถ้าถุงน้ำมีขนาดใหญ่เกิน 7 เซนติเมตร ตอนเช้าๆก่อนลุกไปปัสสาวะ จะคลำพบก้อนแข็งบริเวณท้องน้อยซึ่งอาจจะอยู่ตรงกลางหรือด้านข้างก็ได้ ภาษาชาวบ้านเรียกว่า ท้องเป็นดาน (แข็งเหมือนกระดาน) ซึ่งควรรีบไปพบแพทย์ เพราะถุงน้ำที่เป็นเนื้องอกปล่อยไว้เป็นอันตรายแพทย์จะต้องทำการผ่าตัดออก
เคล็ดไม่ลับสังเกต เนื้องอก และถุงน้ำที่เต้านม
คุณหมอชัญวลีให้ข้อมูลว่า “ถ้าเป็นถุงน้ำที่เต้านมจะรู้สึกว่าหน้าอกโตมากขึ้น หรือคลำเจอก้อน ซึ่งข้อที่น่าสนใจเกี่ยวกับซีสต์ธรรมดา กับมะเร็งเต้านมคือ ถ้าคลำแล้วเจ็บจะไม่ใช่มะเร็ง แต่ถ้าเป็นมะเร็งจะไม่มีอาการเจ็บ หรือว่าถ้าเป็นมะเร็งแล้วมีอาการเจ็บ ก็เป็นมะเร็งระยะสุดท้ายแล้ว”
ซีสต์และ เนื้องอก ที่ตับ มีอาการอะไรบ้าง
ถ้าเป็นกรณีผู้ป่วยด้วยโรคเนื้องอกที่ตับ คุณหมอชัญวลีแนะวิธีสังเกตว่า ถ้าเนื้องอกที่ตับถ้าเป็นน้อยจะไม่แสดงอาการ แต่ถ้าเป็นมาก จะทำให้
- ท้องอืด
- เบื่ออาหาร
- ดีซ่าน ตัวเหลือง ตาเหลือง
- ขับถ่ายออกมีแต่กากเพราะอาหารไม่ย่อย
ถุงน้ำที่ต่อมธัยรอยด์สังเกตอย่างไร
คุณรุ่งฟ้า ลิ้ม อายุ 40 ปี มีพบถุงน้ำที่ต่อมธัยรอยด์มาฟังเรื่องเล่ากันค่ะ “เมื่อปีที่แล้ว เราส่องกระจกมองที่คอตัวเองก็ตกใจเพราะเห็นว่า คอด้านซ้ายมีการบวมโตกว่าคออีกด้านหนึ่ง เมื่อใช้มือคลำก็พบก้อนเล็กบวมออกมา แต่ก็ไม่มีอาการเจ็บปวดอะไรนะ เวลากลืนน้ำกลืนอาหารก็ปกติดี ซึ่งถ้าเรายืนธรรมดาก็อาจไม่ค่อยเห็นว่ามันโตมาก แต่จะสังเกตเห็นชัดมาก เวลากลืนน้ำลายเพราะเจ้าก้อนนี้จะขยับขึ้นลงตามลูกกระเดือกของเรา ซึ่งพอมองคอคนอื่นๆก็ไม่เห็นมี จึงคิดว่าไม่ได้การแล้ว ต้องรีบไปพบแพทย์”
“พอไปพบหมอ หมอก็ให้หลับตา แล้วยื่นมือออกมา ถ้ามือสั่น ก็สันนิษฐานได้ว่าเป็นอาการของโรคธัยรอยด์ รวมถึงหมอก็สั่งตรวจก้อนที่คอว่าจะเป็นเนื้องอก หรือว่าถุงน้ำ ซึ่งผู้ป่วยส่วนใหญ่ที่มาจะเป็นถุงน้ำเสียเป็นส่วนใหญ่”
“อาการที่เกิดขึ้นพร้อมๆกับการเกิดก้อนบริเวณคอคือ มีอาการมือสั่น ใจสั่น” จากบทความ neoplasia ของ นายแพทย์นิธิ จงจิตรนันท์ จากหนังสือ พยาธิวิทยากายภาคพื้นฐาน ยังอธิบายถึงภาวะบางอย่างที่ใกล้เคียงเนื้องอกคือ diffuse hyperplasia โรคนี้จะทำให้มีการแบ่งเซลล์เพิ่มจำนวนมากขึ้น และสร้างฮอร์โมน thyroxine เพิ่มขึ้น สังเกตได้จากการคลำพบต่อมธัยรอยด์มีลักษณะเป็นก้อนตะปุ่มตะบ่ำหลายๆก้อน ซึ่งจะทำให้ผู้ป่วยมีอาการ หัวใจเต้นเร็ว กินจุ แต่ผอมลง เหงื่อออกมาก หงุดหงิดง่าย เป็นต้น
ถ้าเห็นว่ายังบกพร่องอยู่ รีบเปลี่ยนแปลงซะ จะได้ไม่เจ็บ ไม่ป่วยไปมากกว่าเดิมนะคะ
ข้อมูลเรื่อง “17 วิธีตรวจเนื้องอกด้วยตัวเอง ฉบับสาวทำงาน” จากนิตยสารชีวจิต
ชีวจิตชวนทำความรู้จักกับ เนื้องอกมดลูก ภัยเงียบผู้หญิง สาเหตุมีลูกยาก
เนื้องอกมดลูก ภัยเงียบที่ไม่ควรมองข้าม
เนื้องอกมดลูก เป็นโรคที่พบได้บ่อยในผู้หญิง ส่วนมากจะไม่มีอาการ สาเหตุที่แท้จริงยังไม่มีใครทราบ แต่เชื่อว่าบางส่วนเกิดจากพันธุกรรม และฮอร์โมนเอสโตรเจนซึ่งเป็นฮอร์โมนเพศในผู้หญิงสามารถกระตุ้นให้เนื้องอกเจริญเติบโตขึ้นได้ มาดูรายละเอียดกัน
เนื้องอกมดลูกมีกี่ชนิด
เนื้องอกมดลูกมีอยู่ทั้งหมด3ชนิดคือ เนื้องอกที่ผิวมดลูก เนื้องอกที่กล้ามเนื้อมดลูก และเนื้องอกในโพรงมดลูก โดยคนไข้ที่มีเนื้องอกมดลูกส่วนมากจะไม่มีอาการ คนไข้ที่มีอาการมักเกิดจากเนื้องอกในโพรงมดลูกและเนื้องอกที่กล้ามเนื้อมดลูกที่มีขนาดใหญ่จนเบียดเข้ามาในโพรงมดลูก
อาการเป็นอย่างไร
อาการก็จะมีประจำเดือนมามากและมานาน ปวดท้องประจำเดือนมาก ในรายที่เนื้องอกมีขนาดใหญ่มากๆก็จะอาจจะคลำเจอก้อนได้ที่หน้าท้อง หรือมีอาการของเนื้องอกไปกดเบียดอวัยวะข้างเคียงเช่น ท้องผูก ปัสสาวะลำบาก นอกจากนี้เนื้องอกในโพรงมดลูกยังเป็นสาเหตุหนึ่งของภาวะมีบุตรยากร่วมด้วยคือ เนื้องอกจะทำให้โพรงมดลูกมีรูปร่างผิดปกติไป ทำให้ตัวอ่อนมาฝังตัวที่บริเวณโพรงมดลูกไม่ได้ นอกจากนี้ถ้ามีการตั้งครรภ์เกิดขึ้นก็อาจทำให้มีการแท้งหรือมีการคลอดก่อนกำหนดตามมาทีหลังได้
การรักษาเนื้องอกมดลูก
ถ้าไม่มีอาการก็ไม่ต้องรักษาใดๆแค่ติดตามอัลตราซาวด์เป็นระยะเพื่อดูขนาดของเนื้องอก แต่ในรายที่มีอาการก็จำเป็นที่ต้องรักษา การรักษาก็เริ่มจากการใช้ยาเพื่อลดปริมาณประจำเดือนหรือลดอาการปวดท้องประจำเดือนแต่ในรายที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยยาก็จำเป็นที่ต้องรักษาด้วยการผ่าตัด ซึ่งมีทั้งการผ่าตัดแบบส่องกล้องและการผ่าตัดแบบเปิดหน้าท้อง ซึ่งจะขึ้นอยู่กับขนาดและตำแหน่งของเนื้องอกมดลูก
บทความโดย : นพ.เสฐียรพงศ์ จารุสินธนากร แพทย์ผู้ชำนาญการด้านสูตินรีเวช
ประสบการณ์สุขภาพ ชีวจิตช่วยสร้างสมดุลชีวิต สยบก้อน เนื้องอก
เนื้องอก ที่หน้าอกเป็นประสบการณ์สุขภาพซึ่งเกี่ยวข้องกับคนในแวดวงนักร้องที่เป็นที่รู้จัก ในบ้านเรามีดาราหรือนักร้องน้อยคนนักที่คุ้นเคยและใกล้ชิดชีวจิตจริง ๆ ส่วนใหญ่ออกแนวรักสุขภาพและพยายามสร้างสมดุลให้ชีวิตตามแนวชีวจิตเท่านั้นเอง
ต่างจากนักร้องสาว ลุลา กันยรัตน์ วัย 32 ปี ในขณะนั้น คุณแม่ของเธอเป็นหนึ่งในแกนนำสมาชิกชมรมชีวจิตที่ใกล้ชิดอาจารย์สาทิส อินทรกำแหง กูรูต้นตำรับชีวจิตของเรามาก ๆ เธอจึงได้รับการปลูกฝังแนวทางการใช้ชีวิตแบบเดียวกับที่นิตยสารนำเสนอตลอดมาตั้งแต่สมัยยังเป็นวัยรุ่นด้วยซ้ำ
เรามาฟังเรื่องราวของเธอไปพร้อมกัน
ชีวจิตจากคุณแม่
ตอนแรกคุณแม่จะออกแนวบังคับ ให้ดื่มน้ำอาร์ซีน้ำมะระคั้น ตอนนั้นเรายังเรียนอยู่ ม.ปลาย เพราะคุณแม่เต็มที่กับชีวจิตมาก เขาคิดว่าให้ลูกมีสุขภาพที่ดีดีกว่าบอกตามตรง ร้องไห้เลย เพราะตอนนั้นเกลียดมะระมาก
ต่อมาเรียนจบ ช่วงทำงานอีเว้นต์ เราก็ใช้ชีวิตหนักหน่วงมาก ทำงาน 7 วันต่อสัปดาห์ คุณแม่ก็พยายามให้เปลี่ยนไปทำงานเป็นสาวออฟฟิศ เช้าเข้างาน เย็นกลับบ้าน เราก็ไม่เข้าใจ ดื้อ ขวางโลก
แม่จะเตือนว่า เป็นผู้หญิงนะ ต้องกินให้ดีนิดหนึ่งออกกำลังกายบ้าง นอนพักผ่อนให้เพียงพอ เหล้าบุหรี่ก็ต้องระวัง ซึ่งเราไม่สูบบุหรี่อยู่แล้ว เพราะเป็นนักร้องแต่เหล้าเบียร์ก็มีบ้าง คือใช้ชีวิตแบบวัยเริ่มทำงานทั่วไปยิ่งช่วงทำงานอีเว้นต์จะได้กินข้าวกล่องตลอด
เพราะเรียนเต้นมาแต่เด็ก เลยไม่สนใจการออกกำลังกายอย่างอื่นเลย เพราะคิดว่าการเต้นก็พอแล้ว เมื่อโตขึ้นไม่ได้เต้นแล้วฉะนั้น เรื่องการขยับตัวแบบเป็นเรื่องเป็นราวเลยไม่มีอยู่ในสารบบ
เคยลองเล่นฟิตเนสหลายรอบแล้ว ไม่ชอบเลย ต่อมาช่วงหนึ่งแม่เป็นผู้นำรำกระบอง ก็ให้ตามไปรำกระบองที่สวนสาธารณะด้วยซึ่งจะมีท่าของเขา เอ้า ถู ถู ถู (ท่าจูบสะดือ) ถ้าว่างก็ตามไปด้วยไม่ว่างก็ไม่ได้ไป บางทีรำที่บ้านกันด้วย เพราะตอนนั้นเขาฟิตและอยากให้คุณพ่อทำด้วย ซึ่งต่อมาเมื่อเริ่มทำงาน เราก็ห่างจากตรงนั้นไป
ตอนอายุยี่สิบปลาย ๆ ช่วงก่อนมาเป็นนักร้อง เราเริ่มมีอาการไซนัสอักเสบ มีก้อนเนื้อที่หน้าอก คุณแม่พาไปหาอาจารย์สาทิสท่านบอกว่า ต้องกินอาหารอย่างนั้นนะ อย่างนี้นะ งดเหล้าบุหรี่นะเราก็เริ่มเรียนรู้
ชีวจิตมือใหม่
เมื่อสองสามปีที่แล้ว เราเริ่มรู้สึกว่าใช้ร่างกายมาคุ้มแล้ว จึงหาหมอจริงจังดูแลสุขภาพ พยายามกินมังสวิรัติ โดยเฉพาะช่วงที่ต้องลดน้ำหนัก เช่น ทำอัลบั้มถ่ายมิวสิควิดีโอ เราเลยกินแต่ผักผลไม้ กินเนื้อสัตว์สองสามวันครั้งหนึ่ง โชคดีที่พ่อแม่ปลูกฝังให้กินแบบนี้มา เลยง่ายสำหรับเรา ไม่เหมือนเพื่อนบางคน กินไม่ได้เลย
ระหว่างที่มีก้อนเนื้ออยู่ในหน้าอก ระบบในร่างกายจะรวนๆ ประจำเดือนมาไม่ปกติ คือปกติผู้หญิงเราต้องมีช่วงนั้น แล้วแต่คน บางคนทุก 30 วันหรือ 45 วันแต่ของเรามันวงในปฏิทินไม่ได้เลย ไม่เคยตรง
ไปตรวจอัลตราซาวนด์ หมอบอกว่าผู้หญิงจะมีไข่ตก แต่ของเรามันไม่ตกมันไปรวมกันอยู่เพิ่มขึ้น ๆ ทุกเดือน ทำให้ระบบประจำเดือนรวน และการที่มันไม่ตก ผนังมดลูกจะหนาขึ้นๆ ก่อโรค อาจกลายเป็นมะเร็งในอนาคต ทั้งเต้านมปากมดลูก คราวนี้เลยกลัวแล้ว เยอะแยะไปหมด
แล้วอาจารย์สาทิสก็ยังไม่ให้ผ่าตัดออก ซึ่งมาคิดว่า เมื่อเป็นอย่างนี้ เราดูแลตัวเองทั้งเรื่องการกินและการออกกำลังกายดีไหม กินอาหารที่มีคุณภาพมากขึ้นข้าวกล่องก็ลดลงไป โดยเฉพาะตอนหลังเราแพ้ผงชูรส ซึ่งเชื่อว่าในข้าวกล่องมีทุกเจ้า และการเลือกกินแบบนี้ทำให้เราต้องทำอาหารกินเอง
และเริ่มออกกำลังกาย โอเค ฟิตเนสไม่ชอบ แล้วมีการออกกำลังกายอย่างอื่นอีกไหมที่เราทำได้และอยากทำ จึงลองขี่จักรยาน ความจริงคุณแม่เคยขี่มาก่อนแล้วเขาขี่หนักมากจนเกิดอุบัติเหตุ อันตรายมาก
แต่ของเรา ปรับเป็นลักษณะขี่จักรยานชมเมือง พักผ่อนหย่อนใจ โดยไปกับกลุ่มเพื่อนของเราเองน่ะค่ะ ซึ่งจะเป็นทุกวันพุธกลางคืน เราขี่ออกนอกเมือง ไปกินขนมกัน แล้วก็กลับเข้าเมือง ได้ผ่อนคลาย ได้ออกกำลังกาย ยิ่งตอนก่อนเข้าบ้าน เราจะไปพักที่หน้าลานพระบรมรูปทรงม้า เพื่อนๆ นั่งคุยกัน เราก็ขี่รอบ ๆ พระบรมรูป 20 - 30 รอบให้เหงื่อออก
ตอนนี้เริ่มขี่ม้า ซึ่งจะช่วยตรงต้นขา แล้วได้เหงื่อด้วย ตอนนี้ยังไม่ได้ลงหลักปักฐานขี่ม้าที่ไหน ยังไม่จริงจังมาก แต่ชอบ เพราะขี่ม้าให้ประโยชน์หลายอย่างการทรงตัว สมาธิ เหมือนการขี่จักรยาน ลมพัดเย็น ๆ อิสระ ๆ
ช่วงหลังมานี้ลองปีนผาจำลองด้วย ซึ่งได้กล้ามเนื้อ โดยเล่นกีฬาพวกนี้น้ำหนักตัวจะต้องพอดี ขึ้นมากไม่ได้เลย ไม่งั้นปีนไม่ไหว
ตอนนี้ที่ติดมากๆ ถ้าไม่ทำแล้วจะครั่นเนื้อครั่นตัวคือ วิ่ง เป็นการวิ่งเหยาะ ๆในสวนที่ร่มรื่น วันละ 5 กิโลเมตร เป็นการวิ่งออกกำลังกายธรรมดา ไม่มีเทรนเนอร์หรอก เพราะช่วงที่ต้องลดน้ำหนัก เราคิดว่า ถ้าลดแล้วผอม ๆ บาง ๆก็ไม่ใช่เรา ต้องมีกล้ามเนื้อด้วย
ชีวจิตช่วยสมดุล
ชีวิตช่วงนี้เลยค่อนข้างสมดุล ช่วงไหนทำงานหนักเกินไป ก็จะขอลางานที่ค่ายเพลง (สนามหลวงการดนตรี) เพื่อให้ทำงานน้อยลงแล้วใช้เวลาทำอย่างอื่นมากขึ้น ดูแลตัวเองมากขึ้น
พอเริ่มคอนโทรลชีวิตได้มากขึ้น ก็เริ่มเปิดรับสิ่งที่คุณแม่พยายามจะบอกมากขึ้นสบายใจมากขึ้น ตอนนี้เขายังกังวลเรื่องที่เรารับงานเยอะ เพราะเป็นนักร้อง บางทีก็เลือกไม่ได้ว่าจะต้องอยู่แต่ในกรุงเทพฯ
อย่างเดียว บางทีต้องบินไปร้องเพลงที่โน่นนั่งรถตู้ไปทำงานที่นี่ตลอด
ก้อนเนื้อที่หน้าอกก้อนนั้นยังเป็นเซลล์ปกติ ไม่โตไปกว่าเดิม เราก็เชื่อว่ามันเป็นผลมาจากการดูแลตัวเองที่ดีค่ะ
เรื่องราวการดูแลสุขภาพของเธอจบลงอย่างแฮ็ปปี้เอนดิ้งตามแนวทางชีวจิตเหมือนหนังทริลเลอร์หลาย ๆ เรื่อง แม้ตัวร้ายยังอยู่แต่ก็หยุดการอาละวาดลง ตัวละครเอกในเรื่องก็กลับไปใช้ชีวิตอย่างสงบสุข
เราไม่เชื่อว่าจะมีภาคต่อไป แต่จะเป็นเรื่องราวใหม่ที่ลุลามีสุขภาพสมบูรณ์แข็งแรงสนุกกับการทำงานที่รัก และประสบความสำเร็จในทุกด้านของชีวิต
จากคอลัมน์ On The Cove นิตยสารชีวจิต ฉบับ 346 (1 มีนาคม 2556)
บทความอื่นที่น่าสนใจ
เดินเร็ว ช่วยป้องกันกระดูกเสื่อมได้จริง
แรงกระแทก ดีต่อกระดูกอย่างไร หมอมีคำตอบ
ความดันและไขมันในเลือดสูง ปรับเปลี่ยน 3 อ (อาหาร ออกกำลังกาย อารมณ์) ไม่ง้อยา
ติดตามชีวจิตได้ที่
Instagram Cheewajitmedia
Facebook นิตยสารชีวจิต