ท้องเสียเคลียร์ได้ ด้วย ขิง ข่า

โดย อ.วันทนี ธัญญา เจตนธรรมจักร ผู้เชี่ยวชาญด้านการแพทย์แผนไทย

อาการท้องเสีย เกิดขึ้นได้กับทุกคนและเกิดจากหลายสาเหตุ  พบได้ทั้งชนิดรุนแรงและไม่รุนแรงค่ะ  อาการมักเริ่มจากถ่ายเป็นน้ำหรือถ่ายเหลว  และถ่ายมากกว่า 3 ครั้ง  บางคนก็อาจถ่ายเป็นมูกหรือมีเลือดปนออกมาร่วมด้วย  สาเหตุนั้นเกิดได้จากการติดทั้งเชื้อไวรัส  เชื้อบิด  เชื้อโรคอื่นๆที่ปนอยู่ในอาหารหรือเครื่องดื่ม  หรือผู้ที่มีอารมณ์เครียดก็เกิดอาการนี้ได้เหมือนกัน

ซึ่งหากอาการท้องเสียของคุณรุนแรง ก็ขอแนะให้ปรึกษาแพทย์เพื่อรับการรักษาดีกว่าค่ะ  เพราะการถ่ายท้องหลายๆ ครั้งจะทำให้ร่างกายเสียน้ำและเกลือแร่  ซึ่งหากสูญเสียน้ำและเกลือแร่มากเกินไป จะทำให้เกิดอาการช็อคจากการขาดน้ำและเกลือแร่ได้  กรณีนี้เมื่อไปรักษาที่โรงพยาบาลคุณหมอก็จะให้น้ำเกลือและอาจให้ยาแก้ท้องเสียร่วมกับยาฆ่าเชื้อควบคู่กัน  แต่ถ้าอาการท้องเสียมีดีกรีแค่ระดับประถม คุณอาจปรุงอาหารหรือเครื่องดื่มจากสมุนไพรที่ช่วยลดและบรรเทาอาการท้องเสียได้

โดยส่วนตัว เวลาที่ดิฉันท้องเสีย (ชนิดไม่รุนแรงนะคะ)  คุณแม่จะต้มข้าวต้มใส่ลูกเดือยให้รับประทานคู่กับเต้าหู้ผัดขิง หรือ ขิงอ่อนดองเค็มที่คุณแม่ท่านทำเองค่ะ ทั้งนี้เพราะผู้ป่วยท้องเสียในช่วงรักษาอาการ ควรรับประทานอาหารอ่อน ๆ ไม่มีกากใยมากนักเพื่อให้กระเพาะและลำไส้ได้พัก อีกทั้งขิงยังมีสรรพคุณช่วยแก้ปวดท้องและท้องเสียได้อย่างชะงัดอีกด้วย นอกจากนี้ผู้ป่วยควรงดอาหารรสจัด และผักผลไม้รสเปรี้ยว เพราะจะระคายเคืองกระเพาะอาหารได้  รวมถึงงดอาหารที่มีธาตุเย็น อย่าง แตงโม มะระ ฟัก ฯลฯ  เพราะสิ่งเหล่านี้ล้วนแสลงต่อโรค และทำให้อาการท้องเสียกำเริบขึ้นได้ค่ะ

แต่หากอาการปวดมวนลำไส้ยังไม่ลดลง แนะให้ลองปรุงน้ำต้มข่าดื่มค่ะ  ใช้ได้ทั้งข่าสดและแห้งแต่เน้นว่าต้องเป็นข่าแก่จึงจะมีสรรพคุณแก้จุกเสียดมวนท้องค่ะ เท่านี้สารพัดปัญหาของอาการท้องเสียก็เคลียร์ได้ไม่ยากแล้วละค่ะ

 

เต้าหู้ผัดขิง

ส่วนผสม(สำหรับ 2 ที่)

เตรียม 20 นาที ปรุง 10 นาที

เต้าหู้ขาวชนิดแข็ง                                                       2          ก้อน

ขิงแก่ สับหรือซอยเป็นเส้น                                       60          กรัม

กระเทียมสับ                                                            1          ช้อนชา

เนื้อหมูสับ                                                                 50           กรัม

ต้นหอม(หั่นเป็นชิ้นเล็กไม่ฝอย)                                  1           ต้น

น้ำมันสำหรับผัด                                                         2           ช้อนโต๊ะ

พริกไทยป่น                                                                ¼          ช้อนชา

ซีอิ้วขาว                                                                       2          ช้อนโต๊ะ

น้ำตาลเล็กน้อย

น้ำสะอาด                                                                   1-2                     ช้อนโต๊ะ

น้ำมันสำหรับผัด                                                                    3              ช้อนโต๊ะ

ข้าวต้มใส่ลูกเดือยเติมเกลือลงไปเล็กน้อย                         2              ถ้วย

วิธีทำ

1. หั่นเต้าหู้เป็นชิ้นพอคำเตรียมไว้ ใส่น้ำมันลงในกระทะพอร้อน ใส่เต้าหู้ลงจี่พอให้เหลืองเล็กน้อย

ใส่หมูสับลงผัด  แล้วใส่กระเทียมลงผัดให้หอม ตามด้วยขิง ปรุงรสให้กลมกล่อมด้วยซีอิ๊ว น้ำตาล เติมน้ำเล็กน้อย ใส่ต้นหอมโรยพริกไทยผัดให้เข้ากัน ตักใส่จานรับประทานกับข้าวต้มใส่ลูกเดือย

 

น้ำต้มข่า บรรเทาอาการปวดมวนลำไส้

ส่วนผสม (สำหรับ 2 แก้ว)

เตรียม     10           นาที ปรุง                15           นาที

ข่าแก่สด                    100    กรัม (หรือใช้ข่าแห้ง 50  กรัม)

น้ำสะอาด                      1       ลิตร

น้ำตาลกรวด                 80     กรัม

วิธีทำ

นำข่าแก่สดล้างให้สะอาด  ใช้มีดหั่นเป็นแว่นหรือบุบให้แตก  เติมน้ำใส่หม้อยกขึ้นตั้งไฟ พอน้ำเดือดใส่ข่าลงหม้อปิดฝาต้มนาน 10 นาทีแล้วใส่น้ำตาลกรวดคนให้ละลาย ปิดไฟ  ดื่มขณะอุ่น ๆ ในช่วงที่มีอาการปวดมวนลำไส้ในเวลาที่ท้องเสียและมีอาการปวดมวน  แก้บิด  และขับลม

ขิงดองเค็ม

ส่วนผสม (สำหรับ 10 ที่)

เตรียม 20 นาที ปรุง 20 นาที (ไม่รวมเวลาดอง)

ขิงอ่อน หรือขิงที่เริ่มแก่ (รสชาติจะเผ็ดเล็กน้อย)ปอกเปลือกหั่นเต๋า         300    กรัม

เกลือ                                                                                    1    ช้อนโต๊ะ

น้ำตาลทราย                                                                        5              ช้อนชา

ซีอิ้วขาว                                                                              2               ช้อนโต๊ะ

น้ำสะอาด                                                                        500             มิลลิลิตร

วิธีทำ

เติมน้ำใส่หม้อยกขึ้นตั้งไฟให้เดือด ใส่เกลือ  ซีอิ้วขาว  น้ำตาลทราย  คนให้ละลายชิมรสตามชอบใส่ขิงลงในหม้อและยกลงจากเตาทันที  ทิ้งไว้ให้เย็นนำบรรจุใส่ขวดแก้วดองไว้ 1 คืน ก่อนรับประทาน

Tip

-ขิงดองนี้สามารถเก็บไว้รับประทานได้ 1 สัปดาห์  หากเก็บไว้ในตู้เย็นก็ได้จะทำให้เก็บได้นานขึ้น

-ขวดที่ใช้บรรจุขิงดองควรล้างให้สะอาด นึ่งผ่านความร้อน พักให้แห้งสนิทก่อนนำไปใช้ เพื่อป้องกันเชื้อรา

– หากชอบรสเผ็ดอาจเติมพริกชี้ฟ้าแดงผ่าเป็นซีกดองรวมกับขิงได้

-ขิงดองนี้สามารถรับประทานเป็นเครื่องเคียงอาหารที่เลี่ยนพวกเนื้อสัตว์ได้ด้วย  หรือรับประทานกับข้าวต้ม  ปลานึ่งกับเกลือก็อร่อยคะ

ล้อมกรอบ

ข่า  รส ฝาด ร้อน ขมสุขุม  ออกฤทธิ์ต่อกระเพาะอาหาร  ลำไส้  ปอด  ช่วยขับลม  แก้ท้องเสีย  แก้จุกเสียดแน่นท้อง  ช่วยย่อย  แก้ปวดท้องเนื่องจากกระเพาะเย็น  แก้ปวดมวนท้อง  สามารถใช้ภายนอกทาแก้กลากเกลื้อนได้

ขิง  รส  เผ็ด ขม ร้อน  ทำให้อบอุ่นร่างกาย  ขับลมที่เย็นชื้นในร่างกาย  แก้ปวดท้อง ท้องเสีย  จุกเสียดแน่นท้อง  แก้อาเจียน  แก้หวัด  ขับเหงื่อ  แก้มือเท้าเย็นเนื่องจากชีพจรอ่อน

ต้นหอม  รสเผ็ดธาตุอุ่น  ช่วยขับเหงื่อ  บำรุงหยาง  แก้ปวดท้อง  แก้ปวดกระเพาะอาหาร  บรรเทาอาการหวัด  แก้ระบบย่อยและระบบขับถ่ายไม่ดี  โรคบิด

ข้าวต้มลูกเดือยใส่เกลือ  ช่วยบรรเทาอาการท้องเสีย  คลื่นไส้ และถ่ายเหลว ทั้งยังเหมาะกับผู้ที่รับประทานอาหารทานอาหารไม่ค่อยได้  หรือในรายที่มีอาการท้องอืดร่วมด้วย

เอกสารอ้างอิง

หนังสือ “ไม้เทศเมืองไทยอีกหนึ่งเล่ม”

สารานุกรมสมุนไพรไทย-จีน โดย วิทยา บุญวรพัฒน์

คู่มือสมุนไพรไทย-จีน โดย สันติ แซ่หลิว

พลังงานต่อหนึ่งหน่วยบริโภค 466.70 กิโลแคลอรี

โปรตีน 25.73 กรัม

ไขมัน   24.12  กรัม

คาร์โบไฮเดรต 36.63 กรัม

ไฟเบอร์  1.12 กรัม