ศีล ฐานตั้งมั่นแห่งธรรมทั้งปวง
ศีลถือเป็นบาทหรือรากฐานสำคัญของการบำเพ็ญเพียรเจริญวิปัสสนา อีกทั้งยังเป็นหนึ่งในสามคุณธรรมของหลักไตรสิกขา ได้แก่ ศีล สมาธิ ปัญญา ดังนั้นการทำศีลให้บริสุทธิ์ รักษาศีลไม่ให้ด่างพร้อย ไม่ให้ทะลุ หรือขาด จึงเป็นสิ่งสำคัญยิ่ง เพราะหากศีลไม่ดี สมาธิก็ตั้งมั่นไม่ได้เพราะอาจจะทำให้เกิดความหงุดหงิดรำคาญใจ หรืออยู่ไม่เป็นสุข และเมื่อสมาธิไม่กิด ปัญญาหรือความรู้แจ้งก็ไม่อาจเกิดขึ้นได้เช่นกัน ดังนั้นการทำศีลให้ถึงพร้อม ไม่ว่าจะเป็นศีล ๕ ศีล๘ ศีล๑๐ หรือปาติโมกข์ศีล ก็ล้วนช่วยขัดเกลากิเลสออกจากจิตใจให้เบาบางขึ้น
ศีลที่ฆราวาสควรนำไปปฏิบัติคือ ศีล๕ ซึ่งได้แก่ ๑ ไม่ฆ่าสัตว์ ๒.ไม่ลักทรัพย์ ๓. ไม่ประพฤติผิดในกาม ๔. ไม่พูดปด ๕. ไม่ดื่มสุรา เราควรจะรักษาศีลทั้ง ๕ ข้ออันเป็นเครื่องแสดงว่า เราเป็นมนุษย์หรือผู้มีใจสูง ไม่ให้ด่างพร้อย ขาด ทะลุ กล่าวคือ
ศีลด่างพร้อย คือ การทำผิดในศีลข้อนั้น ๆ แต่ทำผิดไม่ครบองค์ เช่น ถ้าในกรณีศีลข้อ ๑ หากว่ามีจิตคิดจะฆ่า แต่ไม่ถึงกับได้ประกอบความเพียรออกไปคิดงุ่นง่านอยู่ในใจ ละเมิดอยู่ในใจ ไม่ถึงกับจะทำออกไป จัดว่าเป็นการกระทำที่ทำให้ศีลข้อ ๑ ด่างพร้อย แม้ไม่ขาดแต่ก็ไม่บริสุทธิ์
ศีลขาด คือ การกระทำที่ทำให้ศีลแต่ละข้อขาดครบองค์ศีล เช่น ศีลข้อที่ ๑ ห้ามฆ่าสัตว์ ศีลข้อนี้องค์ศีลคือ สัตว์มีชีวิต ตนรู้ว่าสัตว์มีชีวิต ตนมีเจตนาที่จะฆ่า ความพยายามในการฆ่า และสัตว์ตายด้วยความพยายามนั้น ถ้าหากกระทำผิดครบองค์ศีลทั้งหมดก็ถือว่าทำผิดศีลข้อที่ ๑
ศีลทะลุ ถ้าหากพิจารณาในกรณีศีลข้อที่ ๑ หากสัตว์นั้นไม่ตายด้วยเหตุใดเหตุหนึ่งก็ตาม แต่ว่าได้มีจิตคิดจะฆ่า ได้มีความเพียรที่จะฆ่า น้อยหรือมากก็ตาม แต่ว่าสัตว์ไม่ตาย จัดว่าเบ็นศีลทะลุ
ผู้ที่เพียรรักษาศีลให้บริสุทธิ์อยู่สมอจะได้รับอานิสงส์แห่งศีลอย่างน้อย ๓ ประการ คือ
๑ เป็นเหตุแห่งความสุขสงบ เพระผู้มีศีลเป็นผู้ไม่เบียดเบียนใคร เมื่อไม่บียดเบียนย่อมไม่ทุกข์ร้อน
๒ เป็นผู้มีโภคทรัพย์มาก เพราะศีลเป็นเหตุแห่งการสร้างความรู้จักประมาณและสำรวม
๓ เป็นหตุแห่การไปสู่ความพ้นทุกข์คือพระนิพพาน เพราะศีลป็นฐานของสมาธิและปัญญา
ที่มา : หลวงปู่ขาว อริยสงฆ์ผู้มั่นคงในศีลและเมตตา สำนักพิมพ์อมรินทร์ธรรมะ
ภาพ : www.pexels.com
บทความน่าสนใจ
ทำบุญให้ดี ทำทีเดียวได้ครบทั้งทาน-ศีล-ภาวนา
อานิสงส์แห่งการรักษาศีล 8 แม้สมบัติแห่งพระราชายังเทียบมิได้
พระพุทธเจ้าตรัส อานิสงส์แห่งการรักษาศีล ไว้อย่างไรบ้าง
