ประกอบพิธีกรรม อย่างไรไม่ให้ “กำพิธี” ธรรมะจากพระอาจารย์นวลจันทร์ กิตติปัญโญ
ถาม : พระอาจารย์คะ ทำไมศาสนาพุทธมีการ ประกอบพิธีกรรม มากจัง…ขอสารภาพว่าเวลาไปวัดแล้วเจอพิธีกรรมที่เป็นระเบียบแบบแผนมักเกิดอาการ “วัยรุ่นเซ็ง” เสมอๆ (และแน่ใจว่าไม่ใช่วัยรุ่นเท่านั้น ผู้ใหญ่ก็เซ็งค่ะ!)
ตอบ : นั่นเป็นเพราะส่วนมากคนเราชอบ “กำ” พิธีมากกว่าทำพิธีกรรมไง จริงๆ แล้วพิธีกรรมเป็นอุบายแยบคายที่ถูกคัดสรรกลั่นกรองมาตั้งแต่สมัยก่อน ส่วนใหญ่แล้วพิธีกรรมเป็นการเตรียมความพร้อม เตรียมจิตให้ทุกคนมีศูนย์รวมใจก่อนจะเริ่มพิธี ทุกคนอาจกำลังเมาท์กระจาย บีบสิว เปียแชร์ แต่เมื่อท่านประธานเริ่มจุดธูปเทียน ทุกคนก็จะพร้อมใจกันหันหน้าไปทางโต๊ะหมู่บูชา…พอบรรยากาศเงียบ ปิดวาจากายสงบ จิตก็สงบ พร้อมที่จะเข้าสู่ขั้นตอนต่อไป เช่น การสวดมนต์หรือฟังธรรม
นอกจากเตรียมความพร้อมให้จิตแล้ว พิธีกรรมยังมีธรรมะแฝงให้คนได้ฉุกคิดเกิดปัญญาอีกด้วย แต่นั่นหมายถึงเราต้องถอดรหัสพิธีกรรมให้ได้ก่อนว่า เราจะประกอบพิธีกรรมอย่างไรไม่ให้ “กำพิธี” ถ้าถอดรหัสได้ เราก็จะได้ปัญญาเป็นของแถม เช่น เจ้าภาพจัดงานทำบุญใหญ่เสียงบประมาณไปตั้งเยอะ แต่พอไม่มีใครเตรียมน้ำมาให้กรวดน้ำก็ไปด่าแม่บ้านว่าทำไมไม่เตรียมของให้ดี
ในเมื่อใจขุ่นแล้วอย่างนี้ การกรวดน้ำจะได้กุศลอะไร พระบางรูปที่ท่านลึกซึ้งก็จะบอกว่าไม่เป็นไรโยม สาระไม่ได้อยู่ที่น้ำน้ำเทตรงไหนก็อยู่ตรงนั้นแหละ เป็นสื่อกลางเฉยๆ แค่นี้เราก็เห็นตำตาแล้วว่า ใจของเจ้าภาพกำลังทุกข์หรือสุขอิสระหรือไม่อิสระ หนักหรือเบา
พอเห็นแล้วเรานำมาพิจารณาให้เกิดปัญญา ว่าความยึดมั่นถือมั่นทำให้ใจหนักเป็นทุกข์…หากได้พิจารณามากๆ ก็มีสิทธิ์ที่ใจจะหลุดพ้นเป็นพระอรหันต์ได้เลยนะ
..พิธีกรรมก็เหมือนเปลือก ไม่ใช่แก่น ไม่ใช่ทางที่หลุดพ้น แต่ถ้าถอดรหัสได้ก็อาจทําให้เราหลุดพ้นได้เพียงแค่ละความยึดมั่นถือมั่น เปลี่ยนข้างในของเราให้ได้เส้นทางสู่มรรคผลก็จะอยู่ไม่ไกล…
ที่มา: นิตยสาร Secret
ภาพ: Ramakrishnan Nataraj on Unsplash
บทความน่าสนใจ
ศาสนาพุทธจะคงอยู่ได้หรือไม่ หากไม่มี พิธีกรรมแบบพราหมณ์?
พิธีกรรมจำเป็นต่อการปฏิบัติธรรมไหม
การจะ ออกจากทุกข์ บทความสำหรับคนอยากสุข โดย พระอาจารย์นวลจันทร์ กิตติปัญโญ
สังสารวัฏ บทความธรรมะดีๆ โดย พระอาจารย์นวลจันทร์ กิตติปัญโญ
หากใครร้ายมา เราไม่ร้ายกลับ ข้อคิดเตือนใจจาก พระอาจารย์นวลจันทร์
พรปีใหม่ จาก พระอาจารย์นวลจันทร์ กิตติปัญโญ มอบให้แด่ผู้อ่านซีเคร็ตทุกท่าน
ธรรมไม่มีเสียง บทความให้ข้อคิดดีๆ จาก พระอาจารย์นวลจันทร์ กิตติปัญโญ
