พระพุทธเจ้าใน ภาษาคนภาษาธรรม ถอดอัตตาให้ไปสู่วิมุตติ
ท่านพุทธทาสภิกขุกล่าวความหมายของพระพุทธเจ้าโดยแยกเป็น ภาษาคนภาษาธรรม ได้อย่างลึกซึ้งมาก ทำให้เห็นว่าที่จริงแล้ว พระพุทธเจ้าในสองภาษา อาจเป็นพระองค์เดียวกัน แต่กลับมีความหมายที่ลึกซึ้งไปคนละอย่าง หากเราเข้าใจในภาษาธรรม ก็จะเข้าใจพระพุทธเจ้าในภาษาคนด้วย ทำให้เราไปสู้วิมุตติได้ไม่ยาก คือไม่ยึดติดในสมมติสัจจะที่ชาวโลกบัญญัติ แต่เข้าใจถึงสภาวะธรรมที่เป็นจริง ซึ่งสภาวะธรรมนี้ที่ทำให้มนุษย์สามารถตรัสรู้เป็นผู้รู้ ผู้ตื่น และผู้เบิกบานได้นั่นเอง
คนทั้งหลายทราบกันดีว่า “พุทธะ” ในภาษาคน หมายถึงพระพุทธเจ้า คือเจ้าชายสิทธัตถะผู้สละราชสมบัติ เพื่อแสวงหาความหลุดพ้น ทรงมีพระชนม์ชีพเมื่อสองพันปีก่อน เสด็จดับขันธปรินิพพานไปแล้ว พระสรีรสังขารถูกเปลวเพลิงเผาพลาญสิ้นไปแล้ว นั่นคือพุทธะในภาษาสามัญที่ชาวโลกรู้จัก
แต่ส่วนพุทธะในภาษาธรรม หมายถึงองค์ธรรมแท้ที่พระพุทธเจ้าตรัสว่า “ผู้ใดเห็นธรรม ผู้นั้นเห็นตถาคต ผู้ใดเห็นตถาคต ผู้นั้นเห็นธรรม ผู้ไม่เห็นธรรมะนั้น แม้จะจับจีวรของตถาคตอยู่แท้ ๆ ก็ไม่เชื่อว่าเห็นตถาคตเลย” ลองตรองดูว่า ธรรม ในที่นี้คืออะไร
ธรรม ในที่นี้คือ สิ่งที่เป็นนามธรรมไม่เป็นตัวเป็นตน ไม่มีรูปร่าง แต่พระพุทธเจ้าตรัสว่านั่นแหละคือตัวตถาคต เพราะฉะนั้น พระพุทธเจ้าในภาษาธรรม คือตัวธรรมะที่ทำบุคคลสามัญให้กลายเป็นพระพุทธเจ้า ถ้าได้เห็นแล้วจึงได้ชื่อว่าเห็นพระพุทธเจ้า
คนในสมัยพุทธกาลหลายคน ไม่พอใจ ไม่ชอบพระพุทธเจ้า ด่าพระองค์ ทำร้ายพระองค์ เพราะเขาเห็นแต่พระพุทธเจ้าที่เป็นเปลือกนอก เข้าใจพระองค์ในภาษาคน แต่พระพุทธเจ้าเป็นเนื้อหาแห่งภาษาธรรม คือ ธรรมะในใจของพระองค์
หรืออีกอย่างหนึ่งที่พระพุทธเจ้าตรัสว่า “ธรรมวินัยที่ได้แสดงแล้ว บัญญัติแล้ว นั้นจักอยู่เป็นศาสดาแห่งพวกเธอทั้งหลาย ในกาลเป็นที่ล่วงลับไปแห่งเรา” ความหมายว่าพระพุทธเจ้าที่แท้นั้นไม่ได้ดับหายไป ไม่ได้สูญไป ดับหายไปแต่ร่างกายหรือเปลือกเท่านั้น พระศาสดาองค์แท้คือธรรมวินัยยังอยู่ อย่างนี้เรียกว่าเป็นพระพุทธเจ้าในภาษาธรรมะ
สรุปความว่าพระพุทธเจ้าในภาษาคนหมายถึงพระพุทธเจ้าที่เป็นตัวบุคคล พระพุทธเจ้าในภาษาธรรม หมายถึงธรรมะที่ทำให้เกิดความเป็นพระพุทธเจ้า
ทรรศนะของท่านพุทธทาสภิกขุที่อธิบายให้เราทั้งหลายเข้าใจถึงพุทธพจน์ที่ว่า “ผู้ใดเห็นธรรม ผู้นั้นเห็นตถาคต ผู้ใดเห็นตถาคต ผู้นั้นเห็นธรรม ผู้ไม่เห็นธรรมะนั้น แม้จะจับจีวรของตถาคตอยู่แท้ ๆ ก็ไม่เชื่อว่าเห็นตถาคตเลย” และ “ธรรมวินัยที่ได้แสดงแล้ว บัญญัติแล้ว นั้นจักอยู่เป็นศาสดาแห่งพวกเธอทั้งหลาย ในกาลเป็นที่ล่วงลับไปแห่งเรา” เพื่อให้เห็นว่าธรรมะหรือคำสอนของพระองค์ก็คือพระพุทธเจ้านั่นเอง
ที่มา ภาษาคน ภาษาธรรม โดย ท่านพุทธทาสภิกขุ
บทความน่าสนใจ
พระปัจเจกพุทธเจ้า : พระพุทธเจ้าผู้สอนให้สาวกเข้าสู่พระนิพพานไม่ได้
พระพุทธเจ้ากับบัลลังก์ทั้ง 3 พระองค์คือผู้ครอง บัลลังก์แห่งเทวดา พรหม และพระอริยะ
พระปัจเจกพุทธเจ้า : พระพุทธเจ้าผู้สอนให้สาวกเข้าสู่พระนิพพานไม่ได้
บทนมการสิทธิคาถา (สัมพุทเธฯ) แปล บทนมัสการพระพุทธเจ้าทั้งหลายในอดีต
อานิสงส์แห่งการถวายดอกไม้ แด่พระพุทธเจ้า
ทำไมพระพุทธเจ้าทรงแสดงของลับ แก่เสลพราหมณ์ เรื่องน่ารู้จากมิลินทปัญหา
