บำบัดมะเร็งตับด้วย “มัจฉาตุ๋นสมุนไพรจีน”
โดย อ.วันทนี ธัญญา เจตนธรรมจักร ผู้เชี่ยวชาญด้านการแพทย์แผนไทยประยุกต์
ฉบับนี้ เรื่องราวเกี่ยวกับอาหารสำหรับผู้ป่วยโรคมะเร็งดำเนินมาถึงเล่มสุดท้ายแล้วค่ะ ดิฉันจึงขอเสนอเมนูสำหรับผู้ป่วยโรคมะเร็งตับ( Hepatoma / Hepatocellular carcinoma )ซึ่งเป็นมะเร็งอันดับหนึ่งที่ตรวจพบในผู้ชาย และเป็นมะเร็งอันดับสี่ของมะเร็งที่เกิดได้ทั้งในผู้ชายและหญิงค่ะ
ในทางการแพทย์สาเหตุหลัก ๆ ของผู้ป่วยมะเร็งตับ เกิดจากภาวะเซลล์ตับเกิดเป็นมะเร็งเองเป็นหลัก รองลงมาคือพบในผู้ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบชนิดบีหรือซี และผู้ที่ป่วยเป็นตับอักเสบเรื้อรังจนมีภาวะตับแข็ง หรือผู้ที่ดื่มแอลกอฮอล์จัด ตลอดจนผู้ที่มีคนในครอบครัวเป็นโรคดังกล่าว นอกจากปัจจัยเหล่านั้นยังพบว่า “สารอะฟลาท็อกซิน
(afla toxin)” ซึ่งเป็นสารพิษจากเชื้อราที่ปนเปื้อนอยู่ในถั่วลิสงบด ข้าวโพด หอม กระเทียม พริกแห้ง องุ่นแห้ง แหนม เต้าเจี้ยว ยังเป็นตัวส่งเสริมให้เกิดมะเร็งของเซลล์ตับในผู้ที่ป่วยเป็นโรคไวรัสตับอักเสบชนิดบี และผู้ที่เป็นมะเร็งท่อน้ำดี (Cholangio carcinoma) เนื่องมาจากเซลล์บุภายในท่อน้ำดีส่วนที่อยู่ภายในตับร่วมกับการมีพยาธิใบไม้ในตับอันเกิดจากรับประทานอาหารสุกๆดิบๆ
พยาธิใบไม้ในตับ ก็เป็นอีกหนึ่งสาเหตุของโรคมะเร็งตับ โดยเฉพาะในภาคอีสาน เพราะประชาชนแถบนั้นนิยมบริโภคอาหารสุก ๆ ดิบ ๆ โดยเฉพาะปลาน้ำจืด เช่น ปลาตะเพียน ปลาสร้อย ปลาสูตร ฯลฯ และมีการปนเปื้อนของพยาธิหรือไข่ของพยาธิใบไม้ เมื่อพยาธินี้เข้าสู่ตับจะปล่อยสารพิษที่ส่งผลให้เซลล์ตับเกิดการอักเสบและกลายเป็นมะเร็งได้ อีกหนึ่งปัจจัยคือ การรับสารไนโตรซามีน( nitrosamine )จากโปรตีนหมักเช่น ปลาร้า ปลาส้ม หมูส้ม แหนม ก็ก่อให้เกิดโรคดังกล่าวได้เช่นกัน
ผู้ป่วยโรคมะเร็งตับระยะแรกมักไม่แสดงอาการ นอกจากผู้ที่ป่วยเป็นโรคตับอยู่ก่อน อาจมีอาการอ่อนเพลีย เบื่ออาหาร น้ำหนักลด จุกแน่นท้องคล้ายอาหารไม่ย่อย ถ้าก้อนที่ตับโตขึ้นจะจุกแน่นลิ้นปี่ คลำได้ก้อนที่ชายโครงขวา กดเจ็บชายโครง ตัวเหลือง ตาเหลือง อุจจาระซีด คันตามผิวหนังซึ่งเกิดจากตับโตเบียดท่อน้ำดี ทำให้น้ำดีซ่านไปตามผิวหนัง หากเป็นมากจะมีอาการท้องโต นอนราบไม่ได้ เท้าบวม อาการดังกล่าวมักเป็นระยะที่โรคลุกลามไปมาก ควรรับการรักษาทางการแพทย์แผนปัจจุบันและอาจใช้การรักษาการแพทย์ทางเลือกเป็นการแพทย์คู่ขนาน
ผู้ป่วยมะเร็งตับควรงดอาหารที่อาจส่งผลเสียต่อสุขภาพ เช่น อาหารหมักดอง อาหารสุกๆดิบๆ หลีกเลี่ยงอาหารทอดจนเกรียมไหม้ ปรุงแต่งรสแต่น้อย รสไม่จัด โดยเฉพาะรสเผ็ด เพราะอาจทำให้เซลล์ตับบวมขึ้นได้ แต่สามารถใช้ความเผ็ดร้อนจากเครื่องเทศ เช่น ขิง ข่า ตะไคร้ พริกไทย ฯลฯเพื่อชูรสอาหารได้ และเลือกวิธีปรุงอาหารประเภทต้ม นึ่ง ตุ๋น ให้นิ่ม เพื่อช่วยเสริมรสอาหารและระบบการย่อยให้ดีขึ้น ซึ่ง “มัจฉาตุ๋นสมุนไพรจีน” ที่นำมาฝากคุณครั้งนี้เหมาะอย่างยิ่ง เพราะมีตัวยาที่ช่วยส่งเสริมสุขภาพผู้ป่วยมะเร็งตับทั้งในแง่การบำรุงตับ และช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการย่อยอาหาร ป้องกันอาการท้องอืด อาหารไม่ย่อย เสริมการทำงานของกระเพาะและม้าม และต้านอนุมูลอิสระได้ดีค่ะ
มัจฉาตุ๋นสมุนไพรจีน
ส่วนผสม (สำหรับ 1 ที่)
เตรียม 30 นาที ปรุง 40 นาที
เนื้อปลากะพงขาวแล่หนังออก 100 กรัม
ฟองเต้าหู้ 20 กรัม
เห็ดหอมแช่น้ำจนนิ่มหั่นเป็นชิ้น 2 ดอก
ดอกไม้จีนแช่น้ำจนนิ่ม 5 กรัม
แครอตหั่นเป็นแผ่นขนาด2นิ้ว 4 แผ่น
ก้านผักกาดขาวหั่นเป็นแผ่นตามชอบ 3 ก้าน
ขิงแก่หั่นเป็นแผ่น 3 แผ่น
ซีอิ้วขาว ½ ช้อนชา
เม็ดเก๋ากี้ 10 เม็ด
เกลือเล็กน้อย
ส่วนผสมน้ำต้มเครื่องยาสมุนไพร
สมุนไพรแปะฮวยจั่วจิเช่าหนัก 10 กรัม
ปัวกีโน้ย 10 กรัม
กระเม็ง 10 กรัม
วิธีทำ
- ทำน้ำซุปโดย นำสมุนไพรทั้ง 3 ชนิดใส่ลงในหม้อใส่น้ำ 2 -3 ถ้วยตวง ต้มเดือด 10-15 นาทีด้วยไฟกลาง รินเอาแต่น้ำไว้เพื่อเตรียมเป็นน้ำสำหรับตุ๋นอาหาร
- เรียงแผ่นขิง ดอกไม้จีนใส่ลงในโถสำหรับตุ๋น ตามด้วยผักกาดขาว แครอต ปลากะพง ฟองเต้าหู้ เม็ดเก๋ากี้ โรยเกลือและซีอิ้วขาวลงในโถ ค่อยๆเทน้ำต้มเครื่องยาสมุนไพรลงในโถให้ท่วมตัวอาหารและสูงขึ้นมาอีกประมาณ 2 ข้อนิ้วมือ ปิดฝาโถ แล้วนำไปใส่ในลังถึงนึ่งประมาณ 40 นาทีด้วยไฟกลางเป็นอันเสร็จ รับประทานเป็นซุป หรือรับประทานกับข้าวสวยก็ได้
ล้อมกรอบ
เครื่องยาจีนทั้งสามชนิด มีสรรพคุณป้องกันและรักษามะเร็ง และส่งเสริมสุขภาพผู้ป่วยเป็นมะเร็งให้ดีขึ้น หาซื้อได้ตามร้านขายยาจีนทุกร้าน ยกเว้นกระเม็งที่มีจำหน่ายตามร้านขายยาสมุนไพรไทย
ดอกไม้จีน แก้อาการร้อนภายในซึ่งเป็นอาการข้างเคียงของผู้ที่ป่วยมะเร็งหรืออยู่ในระหว่างรักษา บรรเทาอาการปวดและลดบวม แก้อาการปัสสาวะมีเลือดปน แก้อาการตับอักเสบและอาการร้อนที่ตับทำให้มีไข้
ผักกาดขาว ลดอาการเป็นพิษจากสุรา ป้องกันมะเร็งและป้องกันมะเร็งลำไส้ ช่วยให้เม็ดเลือดแดงแข็งแรงไม่เปราะแตกง่าย
พลังงานต่อหนึ่งหน่วยบริโภค 381.88 กิโลแคลอรี โปรตีน 45.30 กรัม ไขมัน 10.38 กรัม คาร์โบไฮเดรต 27.22 กรัม ไฟเบอร์10.75 กรัม