การรับมือกับอาการร้อนวูบวาบจากวัยทองและการเลือกวิธีรักษา
ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการ สาเหตุที่ทำให้เป็น มีโรคหรือมีข้อห้ามในการใช้ฮอร์โมนหรือไม่ และความชอบส่วนตัว ปัจจุบันประมาณร้อยละ 50 – 75 ของคนที่มีอาการร้อนวูบวาบจากวัยทองหันมาเลือกวิธีการรักษาแบบแพทย์ทางเลือกซึ่งได้ผลดีทางจิตใจ งานวิจัยพบว่า ถึงแม้จะใช้แค่ยาหลอก แต่หากคนไข้มีความมั่นใจก็ได้ผลไม่ต่ำกว่าร้อยละ 50 แล้ว
อย่างไรก็ตาม อย่าคิดว่าการรักษาแบบแพทย์ทางเลือกจะไม่มีอันตรายเพราะการกินสมุนไพรบางชนิดอาจเกิดอันตรายต่อตับ ไต และหากมีเนื้องอกที่มีสัญญาณรับฮอร์โมน เช่น เนื้องอกมดลูก มะเร็งเต้านม มะเร็งรังไข่มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก อาจทำให้เกิดอันตรายถึงชีวิตได้
การรักษาอาการร้อนวูบวาบจากวัยทองมีดังนี้
1. เปลี่ยนแปลงพฤติกรรม เช่น ลดความอ้วน ออกกำลังกายคลายเครียด อยู่ในที่เย็น สวมเสื้อผ้าที่คลายร้อน อาบน้ำเย็นบ่อยๆ ดื่มน้ำเย็นหากมีอาการน้อยจะได้ผลดี
2. ยารักษาตามอาการหรือยาที่ไม่ใช่ฮอร์โมน เช่น ยานอนหลับคลายเครียด ต้านเศร้า แก้ใจสั่น แก้ปวดเมื่อย ยาบำรุง เป็นต้น
3. ฮอร์โมน สำหรับคนที่มีอาการรุนแรง การรักษาด้วยฮอร์โมนเพศหญิงเอสโทรเจนจะได้ผลดีมาก แต่แนะนำให้กินฮอร์โมนเสริมไม่เกิน 5 ปี เพราะอาจเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งเต้านม
4. แพทย์ทางเลือก แบ่งการรักษาเป็น 3 กลุ่ม สรุปจากงานวิจัย Menopausal Hot Flashes: UpToDate 2016 ที่เชื่อถือได้
- ได้ผลดี แต่ต้องวิจัยเพิ่มเติม (Promising Therapies) ได้แก่ การใช้วิธีปรับความคิด อารมณ์ และพฤติกรรม (Cognitive Behavior Therapies) การสะกดจิต (Hypnosis) เทคนิคการทำสมาธิเพ่งลมหายใจและจินตนาการ (Mind Body Based Therapy) การบล็อกประสาทอัตโนมัติ (Stellate Ganglion Block)
- ได้ผลไม่แน่นอน (Inconsistent Evidence of Efficacy) ได้ผลกับบางคน เช่น การใช้พืชผักสมุนไพร ถั่วเหลือง เต้าหู้ แบล็กโคฮอช (Black Cohosh) ตังกุย
- ไม่ได้ผล (Ineffective Therapies) ได้แก่ การฝังเข็ม การใช้น้ำมันอีฟนิ่งพริมโรส (Evening Primrose Oil) การกินโสม และการใช้คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า
จาก คอลัมน์เปิดห้องหมอสูติ นิตยสารชีวจิต ฉบับ 441
บทความน่าสนใจอื่นๆ
คู่มือรับมือเมื่อมีอาการวัยทอง แบบไม่พึ่งฮอร์โมนทดแทน
สู่ภาวะวัยทอง แบบอยู่ดี กินดี ไม่ง้อฮอร์โมน
เทคนิคกินวิตามินสำหรับสาววัยทอง วัยหมดประจำเดือน
