เรื่องที่คุณผู้ชายควรรู้เกี่ยวกับ “ต่อมลูกหมาก”
ต่อมลูกหมาก คืออะไร ต่อมลูกหมากเป็นอวัยวะหนึ่งในระบบสืบพันธุ์ชาย แต่อธิบายอย่างนี้บางคนจะร้องอ๋อ ผม (ศาสตราจารย์กิตติคุณ นายแพทย์พิชัย บุณยะรัตเวช) มีอยู่ 2 ลูกอยู่ในถุงอัณฑะ ไม่ใช่ครับ
อัณฑะ เป็นอวัยวะสืบพันธุ์ชายภายนอกที่เห็นได้ คลำได้ คู่กับองคชาต แต่อวัยวะสืบพันธุ์ชายส่วนที่มองไม่เห็น คลำไม่ได้ง่ายๆ ยังมีต่อมลูกหมากซึ่งเป็นอวัยวะที่อยู่ในช่องเชิงกรานด้านหน้าของลำไส้ใหญ่ส่วนปลาย หุ้มรอบท่อปัสสาวะส่วนต้น และยาวต่อไปถึงบริเวณคอของกระเพาะปัสสาวะ รูปร่างคล้ายลูกหมาก (ทีกินกับพลู) หรือลูกเกาลัดโดยทั่วไปจะมีขนาด 4*3*2 เซนติเมตร น้ำหนักประมาณ 15-20 กรัม
ต่อมลูกหมากพบได้ตั้งแต่แรกเกิด และจะเจริญเติบโตขึ้นรวมถึงทำงานได้เมื่อเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์ (อายุประมาณ 15-20 ปี) หลังจากนั้นจะเจริญเติบโตช้าลง จนกระทั่งอายุประมาณ 45-50 ปี จะเพิ่มขนาดขึ้นอีกครั้ง ซึ่งจะทำให้เกิดปัญหาสุขภาพกับชายสูงอายุอย่างที่ทราบกัน
ด้านหลังของต่อมลูกหมากจะมีถุงเล็กๆ อยู่ข้างละถุง เรียกว่า “ถุงอสุจิ” มีหน้าที่พักน้ำอสุจิไว้
แล้วต่อมลูกหมากมีไว้ทำอะไร ต่อมลูกหมากทำหน้าที่สร้างของเหลวซึ่งประกอบด้วยสารอาหารสำหรับหล่อเลี้ยงตัวอสุจิที่สร้างมาจากลูกอัณฑะ เมื่อมีการหลั่งอสุจิของเหลวนี้รวมถึงตัวอสุจิ จะหลั่งออกมาโดยการบีบรัดของกล้ามเนื้อเรียบภายในต่อมลูกหมากเอง ผสมกับน้ำจากถุงอสุจิฉีดออกมาทางท่อปัสสาวะ
นอกจากนั้นต่อมลูกหมากยังสร้างสารอีกชนิดหนึ่งที่เรียกว่า PSA (Prostate – Specific Antigen) บางส่วนสามารถตรวจพบได้ในกระแสเลือด จึงเป็นประโยชน์เวลาตรวจวินิจฉัยและใช้ติดตามโรคของต่อมลูกหมาก
การทำงานของต่อมลูกหมากควบคุมโดยฮอร์โมนเพศชายเทสทอสเทอโรน (Testosterone) และ DHT (Dihydrotestosterone) ซึ่งสร้างจากลูกอัณฑะและตัวต่อมลูกหมากเอง เมื่อมีระดับของฮอร์โมนเหล่านี้เปลี่ยนไป เช่น เมื่ออายุมากขึ้น อาจทำให้มีผลต่อขนาดของต่อมลูกหมาก โรคของต่อมลูกหมากอย่างหนึ่งที่รู้จักกันดีคือโรคต่อมลูกหมากโต มักพบในชายที่อายุเกิน 50 ปีขึ้นไป เมื่อต่อมลูกหมากโตขึ้นก็จะทำให้มีอาการถ่ายปัสสาวะผิดปกติ เช่น ปัสสาวะไหลช้า ไม่แรง รวมทั้งปัสสาวะบ่อย
