จัดการ สาเหตุกรดไหลย้อน รักษาได้ด้วยตัวเอง
โรค กรดไหลย้อน (GERD) และลำไส้แปรปรวน (IBS) เป็นโรคยอดฮิตแห่งยุค เพราะคนสมัยนี้เป็นกันมาก คนไทยรู้จักทั้งสองโรคเมื่อราว 20 กว่าปีที่ผ่านมานี้เอง โดย สาเหตุกรดไหลย้อน มีมากมายหลากหลาย ทั้งเกิดจากความเครียด และพฤติกรรมการใช้ชีวิต ที่บางทีก็ผิด จนทำให้เกิดโรคขึ้นมา
สาเหตุกรดไหลย้อน
พฤติกรรมการใช้ชีวิต และภาวะบางอย่างที่ส่งผลให้เกิดอาการกรดไหลย้อนขึ้น หากแก้ไขได้ จะเป็นการแก้ปัญหาที่ต้นเหตุ เลยนะ
- กินอาหารจนแน่นท้อง ซึ่งส่งผลให้กรดในกระเพาะอาหารเอ่อล้นออกมา
- กินอาหารกระตุ้นอาการ เช่น อาหารรสจัดของทอด ชา กาแฟ น้ำอัดลม เครื่องดื่มแอลกอฮอล์
- น้ำหนักเกินหรืออ้วนลงพุง เนื่องจากไขมันที่สะสมบริเวณหน้าท้องจะไปเบียดกระเพาะอาหาร ทำให้กรดเกิดการไหลย้อนได้
- สวมเสื้อผ้ารัดรูป เช่น ใส่กางเกงยีนฟิตเปรี๊ยะ ใส่สเตย์รัดหน้าท้อง
- นั่งเอนหลังหรือนอน หลังจากกินอาหารเสร็จใหม่ๆ
- กินยาบางชนิด เช่น ยาลดความดันโลหิต ยาขยายหลอดลม หรือการรับฮอร์โมน และการสูบบุหรี่จัด
- ตั้งครรภ์ เนื่องจากสตรีตั้งครรภ์จะมีการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนซึ่งส่งผลต่อการเกิดโรคกรดไหลย้อนได้ เพราะระดับฮอร์โมนของคุณแม่ตั้งครรภ์มีการเปลี่ยนแปลงเมื่อมีอาการกรดไหลย้อน เรามักซื้อยาลดกรดมากินเพื่อแก้อาการ แต่เป็นวิธีแก้แบบชั่วคราว อาการหายไปแล้วก็จะกลับมาเป็นอีก เพราะไม่ได้รักษาที่ต้นเหตุ
กรดไหลย้อนจากความเครียด
ความเครียดสัมพันธ์กับเรื่องกรดไหลย้อนโดยตรง เพราะความเครียดส่งผลในด้านลบต่อการทำงานของระบบต่างๆ ในร่างกาย ในทางการแพทย์เรามักจะพบว่าคนที่มีความเครียด มักจะมีภาวะที่เรียกว่า ภาวะหลอดอาหารมีความไวเกินต่อสิ่งกระตุ้น (Esophageal hypersensitivity) หลอดอาหารจึงอ่อนไหวต่อกรด เมื่อมีกรดไหลย้อนขึ้นมาเพียงเล็กน้อย คนกลุ่มนี้ก็จะมีอาการแสดงให้เห็นทันที คือรู้สึกได้ไวมากกว่าคนปกติทั่วไป
อาการกรดไหลย้อน
อาการเบื้องต้นที่บ่งบอกว่ากรดในท้องกำลังไหลย้อนขึ้นมาแน่ๆ ได้แก่
- ปวดและแน่นท้อง
- ท้องอืด
- แสบท้องตั้งแต่บริเวณเหนือสะดือขึ้นมาถึงคอหอย
- การสำรอกออกมาเพราะอาหารไม่ย่อย
ส่วนใครที่เคยรู้สึกเปรี้ยวหรือขมในปาก นั่นอาจเป็นสัญญาณเตือนว่า กรดไหลย้อนขึ้นไปถึงคอหอย ซึ่งอาจจะทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ อยากอาเจียนตามมาได้ค่ะ
อันตรายจากกรดไหลย้อนเรื้อรัง
หากเป็นโรคกรดไหลย้อนแล้วปล่อยเนิ่นนานจนเป็นเรื้อรัง ก็จะส่งผลให้หลอดอาหารมีแผล หรือหลอดอาหารตีบ ทำให้กลืนติด กลืนลำบาก หรือบางคนร้ายแรงถึงขั้นเป็นมะเร็งที่หลอดอาหารเลยก็ได้ เพราะหลอดอาหารส่วนปลายมีการสัมผัสกับกรดมากเกินไป ทำให้เซลล์เกิดการเปลี่ยนแปลงจนกลายเป็นมะเร็งในที่สุด
Easy Tricks แก้กรดไหลย้อนด้วยตัวเอง
เมื่อเป็นกรดไหลย้อนหรือโรคอะไรก็ตาม เรามักไปหาหมอฝากหน้าที่ความรับผิดชอบไว้ให้คุณหมอ เพื่อให้ท่านสั่งยามาให้กินแล้วเราจะสบายใจว่าหายจากโรคแน่ แต่สำหรับวิธีแก้โรคกรดไหลย้อนต้องอาศัยการดูแลตัวเองมิใช่น้อย มูลนิธิ International Foundation for Functional Gastrointestinal Disorders (IFFGD) แห่งประเทศสหรัฐอเมริกาแนะนำให้หลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้นการเกิดโรคทุกอย่าง ปรับเปลี่ยนไลฟ์สไตล์และการกินอาหารให้ถูกต้อง ดังนี้
- งดนั่งเอนหลังหรือนอน หลังจากกินอาหารมื้อใหญ่อย่างน้อย 3 ชั่วโมง และไม่ควรกินอาหารว่างใกล้เวลาเข้านอน เพื่อทําให้ท้องว่างก่อนเข้านอน
- งดกิจกรรมที่ต้องก้มตัวหลังกินอาหาร เช่น กวาดบ้าน ถูบ้าน เพราะทำให้เกิดกรดไหลย้อนขึ้นมาได้ง่ายกว่าปกติ รวมถึงงดออกกำลังกายที่ต้องก้มตัว งอตัว ด้วยเช่นกัน
- ไม่ควรกินอาหารมากเกินไป แม้อาหารจะอร่อยมากแค่ไหนก็ควรกินในปริมาณพอเหมาะ เพราะการกินที่มากเกินไป เป็นการเพิ่มภาระให้กระเพาะต้องทำงานหนักขึ้น และอาหารอาจล้นขึ้นมาได้
- เดินผ่อนคลาย การออกกำลังกายเบาๆ ด้วยการเดิน จะช่วยทำให้ย่อยอาหารได้ดีขึ้น ป้องกันกรดไหลย้อน แต่ก็มีข้อห้ามว่าไม่ควรทำก่อนเข้านอน เพราะจะช่วยให้เกิดกรดไหลย้อนได้เหมือนกันนะคะ
- ลดเลี่ยงของแสลง ในแต่ละคนมีอาหารที่กระตุ้นอาการแตกต่างกันไป แล้วแต่ว่าแต่ละคนมีอะไรเป็นปัจจัย เช่น อาหารรสเปรี้ยว รสเผ็ด บางคนอาจเป็นอาหารที่มีกำมะถันมาก ดังนั้นจึงควรหลีกเลี่ยงการกินอาหารเหล่านี้ และเพื่อป้องกันการลืม ควรจดบันทึกเพื่อเปิดดู วิธีสังเกตว่าเป็นอาหารชนิดไหน คือ กินแล้วมีอาการกรดไหลย้อนตอนกลางคืนบ่อย ๆ
- ใส่ชุดสบาย ๆ ชุดที่รัดรูปมากเกินไป จะเพิ่มแรงกดที่ท้อง ทำให้กระตุ้นการกรดไหลย้อนได้ ดังนั้นแล้วควรเลือกใส่ชุดที่สวใส่สบาย ไม่รัดช่วงท้อง โดยเฉพาะชุดนอน ซึ่งเป็นเวลาที่มักเกิดกรดไหลย้อนมากที่สุด ขอบกางเกงนอนก็ไม่ควรรัดแน่นนะ
- นอนตะแคงซ้าย นายแพทย์ชาร์ลส์ เอลสัน จากมหาวิทยาลัยแอละแบมา วิทยาเขตเบอร์มิงแฮม ประเทศสหรัฐอเมริกา ศึกษาพบว่านอนตะแคงซ้าย ช่วยจัดท่าทางให้กระเพาะอาหารอยู่ในท่าที่เหมาะสม ช่วยทําให้กรดในกระเพาะอาหารไม่ตีกลับขึ้นไปที่กล้ามเนื้อหูรูดหลอดอาหารตอนล่าง เป็นการลดความเสี่ยงกรดไหลย้อนตอนนอนได้เป็นอย่างดี
กรดไหลย้อน ควรกินอะไร
สำหรับเมนูอาหารที่แนะนำสำหรับคนที่เป็นกรดไหลย้อน สามารถไปอ่านได้ที่ แก้กรดไหลย้อน ด้วย 21 เมนู กินอิ่ม สบายท้อง ส่วนบทความนี้จะแนะนำเมนูเครื่องดื่มง่าย ๆ ที่ช่วยบรรเทากรดไหลย้อน
ชาขิงร้อนช่วยย่อยอาหาร
ขิงเป็นสมุนไพรไทยที่อยู่คู่ครัวไทยมาช้านานและมีคุณประโยชน์สารพัด โดยนำขิงแก่มาปอกเปลือก หั่นเป็นแว่น ต้มในน้ำร้อนจนเดือดกรองเอากากขิงออก ดื่มแต่น้ำขิงอุ่นๆ
น้ำแอ๊ปเปิ้ลไซเดอร์+น้ำผึ้ง
นำแอ๊ปเปิ้ลไซเดอร์ปริมาณ 3 ช้อนโต๊ะผสมกับน้ำผึ้ง 1 ช้อนโต๊ะ แล้วเติมน้ำร้อนครึ่งแก้ว คนให้เข้ากัน จิบตลอดทั้งวัน ช่วยบรรเทาอาการแสบร้อนในท้องและช่วยลดกรดเกินในกระเพาะอาหารได้
ที่มา : นิตยสารชีวจิต
