เตือนภัย! ตู้กดน้ำหยอดเหรียญ ไร้มาตรฐานเสี่ยงโรค

ตู้กดน้ำ หยอดเหรียญ ไร้มาตรฐานเสี่ยงโรค

ตู้กดน้ำ ที่คุณใช้ปลอดภัยหรือไม่ ?

เมื่อไม่นานมานี้เครือข่ายสุขภาพเตรียมรณรงค์ครั้งใหญ่ เดินสายสุ่มติดป้ายตู้น้ำดื่มหยอดเหรียญไร้มาตรฐานในเขตต่างๆ ของ กทม. หวังปลุกกระแสสังคมหันมาใส่ใจคุณภาพน้ำดื่มจากตู้หยอดเหรียญ หลังพบเกือบทั้งหมดเป็นตู้เถื่อน ไม่มีการควบคุมมาตรฐาน หวั่นส่งกระทบสุขภาพประชาชนระยะยาว

สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) มูลนิธิเพื่อผู้บริโภค และองค์กรภาคีเครือข่ายจัดประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้การดำเนินงานขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะ “น้ำดื่มปลอดภัยสำหรับประชาชน” ณ โรงแรมเซ็นจูรี่ พาร์ค กรุงเทพฯ โดยมีหน่วยงานรัฐ ภาคประชาสังคม และตัวแทนประชาชนจากเขตต่างๆ ในกรุงเทพฯ ร่วมหารือ

รศ.ดร.จิราพร ลิ้มปานานนท์ รองประธานคณะอนุกรรมการขับเคลื่อนและติดตามมติสมัชชาสุขภาพแหงชาติที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพสังคมและสุขภาวะ กล่าวว่า น้ำดื่มปลอดภัยสำหรับประชาชนเป็นมติสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ครั้งที่ ๙ พ.ศ.๒๕๕๙ เนื่องจากปัจจุบันตู้น้ำดื่มหยอดเหรียญขยายตัวอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะในเขตกรุงเทพฯ แต่ยังขาดการดูแลและควบคุมมาตรฐานอย่างทั่วถึง โดยเฉพาะการเปลี่ยนไส้กรองให้ได้คุณภาพความปลอดภัย ดังปรากฏตู้น้ำดื่มเถื่อนที่ตั้งตามชุมชนต่างๆ จำนวนมากที่ไม่ได้รับอนุญาตและขาดมาตรฐาน อันอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนในระยะยาว

ส่วน น.ส.สารี อ๋องสมหวัง เลขาธิการมูลนิธิเพื่อผู้บริโภค กล่าวว่า ปัจจุบันตู้น้ำดื่มหยอดเหรียญที่ตั้งตามชุมชนต่างๆ กว่า ๙๐% เป็นตู้เถื่อนที่ไม่ได้รับอนุญาตและไม่มีมาตรฐานความปลอดภัย ปัญหานี้เกิดขึ้นมานานหลายสิบปี ถ้ายังปล่อยให้สถานการณ์เช่นนี้เกิดขึ้น ต่อไปตู้น้ำดื่มหยอดเหรียญจะกลายเป็นตู้เถื่อนทั้งหมด ในระหว่างนี้จะติดตามการทำงานของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะ ๕๐ เขตของ กทม. ที่อยู่ใกล้ชิดชุมชนและมีอำนาจหน้าที่ดูแล รวมถึงขอให้กรมการค้าภายในควบคุมราคาของตู้น้ำดื่มหยอดเหรียญ เพื่อให้สอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs) ของสหประชาชาติ

ในขณะที่ตัวแทนจากกรมอนามัยรายงานว่า ปัจจุบัน อยู่ระหว่างยกร่างกฎกระทรวงมาตรฐานคุณภาพน้ำบริโภคประเทศไทย พ.ศ…. และจะนำเข้าคณะกรรมการสาธารณสุขจังหวัดต่อไป เพื่อส่งเสริมให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นออกข้อบัญญัติควบคุมมาตรฐานความปลอดภัยของตู้น้ำดื่มหยอดเหรียญในพื้นที่ต่างๆ

ด้าน นางอรพรรณ ศรีสุขวัฒนา รองเลขาธิการคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ กล่าวว่า สช. จะประสานสำนักอนามัยกรุงเทพมหานคร ซึ่งมีหน้าที่ดูแลตู้น้ำดื่มหยอดเหรียญและเป็นกรรมการเขตสุขภาพกทม. เพื่อเชื่อมการทำงานทั้งในระดับพื้นที่และส่วนกลาง จะช่วยผลักดันให้เกิดผลเป็นรูปธรรม โดยการทำงานเบื้องต้นในการออกไปติดป้ายตู้น้ำดื่มที่ไม่ได้มาตรฐาน ควรต้องเริ่มในเขต กทม. ที่เต็มใจและพร้อมให้ความร่วมมือก่อนขยายผลต่อไป

นางสำลี ศรีระพุก ผู้ประสานงานโซนเจ้าพระยาคุ้มครองสิทธิผู้บริโภค กล่าวว่า ตู้น้ำดื่มหยอดเหรียญจำนวนมากขึ้นสนิม ไส้กรองชำรุดเสียหาย แต่ยังเปิดขายได้อยู่ ซึ่งคนที่อยู่ในพื้นที่พร้อมชี้เป้า ประสานความร่วมมือสำนักงานเขตและภาคีเครือข่ายให้เกิดเครือข่ายเฝ้าระวัง เพื่อให้การทำงานเดินหน้าได้ในระยะยาวและแก้ปัญหาได้จริง

ในการประชุมฯ มูลนิธิเพื่อผู้บริโภคได้นำตัวอย่างผลการวิจัยปี ๒๕๕๘ พบตู้น้ำดื่มหยอดเหรียญในเขต กทม. จำนวน ๘๕๕ ตู้ มีใบอนุญาตประกอบกิจการเพียง ๓ ราย ส่วนใหญ่ไม่มีฉลากระบุวันเดือนปีที่เปลี่ยนไส้กรอง ต่อมาในปี ๒๕๕๙ กลับไปสุ่มสำรวจอีกครั้งพบว่าปัญหาส่วนใหญ่ไม่ได้รับการแก้ไข

โห่ปัญหาตู้กรองน้ำไม่ได้มาตรฐานมันเยอะขนาดนี้เลยหรอ

แต่ไม่ต้องกังวลไป ชีวจิต เรามีเคล็ดลับดีๆ ในการเลือกตู้กดน้ำให้ปลอดภัย มาบอกทุกคนครับ

โดยมีวิธีการดังนี้

1. ดูสภาพภายนอกตู้ ต้องสะอาด แสงแดดส่องไม่ถึง และไม่ตั้งใกล้สิ่งปฏิกูล ช่องรับน้ำและหัวจ่ายน้ำ มีประตูปิดมิดชิด เพื่อป้องกันฝุ่นละออง และไม่มีสนิมหรือตะไคร่น้ำ
2. ตรวจสอบวัน-เดือน-ปี ที่เปลี่ยนไส้กรอง รู้จักสังเกตฉลาก เครื่องหมายรับรอง หรือข้อความบอกวัน-เวลา ที่แสดงการตรวจสอบคุณภาพของเครื่อง และเปลี่ยนไส้กรองครั้งสุดท้าย
3. สังเกต สี กลิ่น รส ของน้ำ จะต้องไม่ผิดปกติจากที่เคยใช้เป็นประจำ
4. ไม่สัมผัสหัวจ่ายน้ำและปากภาชนะบรรจุ ด้วยมือหรือวัสดุใดๆ เพื่อป้องกันการปนเปื้อนของเชื่อโรคลงในน้ำดื่ม
5. ภาชนะที่นำมาบรรจุน้ำต้องสะอาด ก่อนเติมน้ำให้กดน้ำจากตู้ปริมาณเล็กน้อย เขย่าล้างภาชนให้ทั่วแล้วเททิ้ง 1-2 ครั้ง

     ยังไงก็ลองนำไปวิธีการเหล่านี้ ไปใช้เลือกตู้กดน้ำดูนะครับ