เบาหวานขึ้นตา มีอาการอย่างไร ป้องกันอย่างไร
“หวานขึ้นตา” เป็นคำที่เรามักเอามาพูดเล่นๆ แต่ถ้าเกิดอาการ เบาหวานขึ้นตา ขึ้นมาจริงๆ บอกเลยว่าไม่ใช่เรื่องเล่นๆ แล้วค่ะ เพราะอาจเป็นสาเหตุให้ตาบอดได้เลยทีเดียว
เพราะความน่ากลัวของอาการเบาหวานขึ้นตา คือ เป็นสาเหตุสําคัญของการสูญเสียการมองเห็นเป็นอันดับ 2 รองจากโรคต้อกระจก
ข้อมูลจากสมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย ในพระราชูปถัมภ์ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี อธิบายว่า “เบาหวานขึ้นตา หรือชื่อเต็มๆ คือ เบาวหวานขึ้นจอตา (Diabetic Retinopathy, DR) เป็น สาเหตุสําคัญของการสูญเสียการมองเห็นเป็นอันดับ 2 รองจากโรคต้อกระจก และผู้ป่วยเบาหวานมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคนี้สูงถึง 20 เปอร์เซ็นต์ และอาจเสี่ยงเพิ่มขึ้นถึง 80 เปอร์เซ็นต์ตามระยะเวลา ที่ป่วยเป็นเบาหวาน”
ยิ่งเป็นเบาหวานมานานเท่าไหร่ ก็ยิ่งมีโอกาสเป็นเบาหวานขึ้นตาได้มากเท่านั้น!
การเกิดเบาหวานขึ้นตา
เบาหวาน เป็นโรคที่มีความผิดปกติเกี่ยวกับการมีระดับน้ำตาลในเลือดสูง ทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนทางตาหลายอย่าง เช่น ผิวกระจกตาหลุดลอก ต้อหิน ต้อกระจก ปลายประสาทเสื่อม เป็นต้น แต่ภาวะแทรกซ้อนที่เป็นสาเหตุของตาบอดที่สำคัญคือภาวะเบาหวานขึ้นจอตา
โดยเป็นผลมาจากการที่มีน้ำตาลในเลือดสูงเป็นเวลานาน และไม่สามารถเข้าเซลล์เพื่อแปลงเป็นพลังงานได้ น้ำตาลจึงตกค้างอยู่จำนวนมากเกินไปที่บริเวณหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดแข็งกรอบ เปราะแตกง่ายยืดหยุ่นได้น้อยจนตีบตันไปในที่สุด ส่งผลให้เซลล์รอบ ๆ หลอดเลือดไม่ได้รับสารอาหารจึงทำให้เส้นเลือดฝอยเล็กที่คอยลำเลียงเลือดมาเลี้ยงจอประสาทตาเสียหาย เส้นเลือดจอประสาทตาอุดตัน ร่างกายจึงมีกระบวนการรักษาตนเองด้วยการสร้างหลอดเลือดใหม่ขึ้นมา เป็นเส้นเลือดฝอยขนาดเล็กที่บริเวณจอประสาทตา ทำให้เกิดภาวะจึงทำให้จำนวนเส้นเลือดฝอยที่สร้างใหม่ทับจอประสาทตา จนทำให้มองไม่เห็น
อีกกรณีหนึ่งคือ เลือด และ หรือ ของเหลวรั่วเข้าสู่จอประสาทตา ซึ่งจะทำให้เกิดอาการบวม รวมถึงเกิดการอุดตันของเส้นเลือด ทำให้เลือดไม่สามารถเข้าไปหล่อเลี้ยงจอประสาทตาบางส่วนได้
ภาวะจุดรับภาพบวมจากเบาหวานขึ้นจอตา (Diabetic macular edema, DME) เป็นภาวะแทรกซ้อนของเบาหวานขึ้นตา (DR) อีกทอดหนึ่ง ซึ่งเกิดขึ้นเมื่อหลอดเลือดที่ได้รับความเสียหายรั่วเข้าสู่จุดรับภาพ (macula) และก่อให้เกิดอาการบวมที่บริเวณดังกล่าว
สำหรับการสูญเสียการมองเห็นเนื่องจากเบาหวานขึ้นจอตาสามารถรักษาได้ หากตรวจพบเร็วและรับการรักษาตั้งแต่
เนิ่นๆ จะช่วยลดความเสี่ยงการเกิดตาบอดได้ร้อยละ 95
ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดเบาหวานเข้าจอประสาทตา
ปัจจัยที่มีผลต่อการมีเบาหวานขึ้นจอตา มากหรือน้อย มีดังนี้
- ระยะเวลาที่เป็นเบาหวาน ยิ่งเป็นเบาหวานมานาน ยิ่งมีโอกาสพบมีเบาหวานขึ้นจอตาได้บ่อยและรุนแรงมากขึ้น
- การควบคุมระดับน้ำตาล ยิ่งคุมได้ดี ยิ่งลดโอกาสเกิดและลดความรุนแรงของเบาหวานขึ้นจอตา
- ปัญหาไตวายแทรกซ้อนจากเบาหวาน เป็นตัวบ่งชี้ว่าน่าจะมีเบาหวานขึ้นจอตาด้วยเช่นกัน การรักษาโรคไตมีส่วนช่วยให้เบาหวานขึ้นจอตาดีขึ้น
- ความดันโลหิตสูง อาจทำให้เกิดความผิดปกติของหลอดเลือดของจอตา ซ้ำเติมภาวะเบาหวานขึ้นจอตามากยิ่งขึ้น
- การมีไขมันในเลือดสูง การรักษาภาวะไขมันในเลือดสูงอาจช่วยลดการรั่วของไขมันสะสมที่จอตาได้
- ผู้หญิงที่มีภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ อาจทำให้เกิดเบาหวานขึ้นจอตาได้ หรือทำให้เบาหวานขึ้นจอตาที่มีอยู่แล้วรุนแรงมากขึ้นได้
ระยะเบาหวานขึ้นตา
ระยะการเกิดเบาหวานขึ้นตา แบ่งออกเป็น 2 ช่วงหลักๆ คือ
- ช่วงแรก ที่ยังไม่มีหลอดเลือดเกิดใหม่ เป็นระยะที่ผนังหลอดเลือดจอตาไม่แข็งแรง ทำให้หลอดเลือดโป่งพอง อาจทำให้มีเลือดหรือของเหลวรั่วออกมาในจอตาจนเกิดอาการบวม อาจไปกระทบการมองเห็น หรือทำให้จอตาขาดเลือดจนสูญเสียการมองเห็น
- ระยะก้าวหน้า เป็นช่วงที่มีหลอดเลือดเกิดใหม่ ซึ่งหลอดเลือดเหล่านี้อาจมีปัญหาเปราะบาง ฉีดขาดง่ายจนมีเลือดออกในวุ้นตา เกิดพังผืด ทำให้จอตาลอก หรือทำให้ความดันตาสูง และเป็นสาเหตุของต้อหินได้
อาการเบาหวานขึ้นตา
อาการของเบาหวานขึ้นตา ในหลายๆ รายอาจไม่แสดงอาการแม้อยู่ในระยะรุนแรงแล้ว ดังนั้นผู้ป่วยเบาหวานจึงไม่ควรละเลยการตรวจตา โดยอาการที่แสดงว่าเบาหวานเริ่มขึ้นตา คือ
- มองเห็นจุดหรือเส้นคล้ายหยากไย่ลอยไปมา
- มองเห็นภาพบิดเบี้ยว
- ตามัว การมองเห็นแย่ลง
- แยกแยะสีได้ยาก
- เห็นภาพมืดเป็นบางจุด
- สูญเสียการมองเห็น
ป้องกันเบาหวานขึ้นตา
ถึงแม้ว่าเบาหวานขึ้นตาจะน่ากลัว แต่ก็สามารถป้องกันการมองไม่เห็นได้อยู่นะคะ
- ต้องควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ระดับความดัน และไขมันให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
- งดสูบบุหรี่ และดื่มแอลกอฮอล์
- สังเกตุการมองเห็นของตัวเอง และไปพบจักษูแพทย์ทันทีหากพบความผิดปกติ
- ผู้ป่วยเบาหวานควรตรวจตาเป็นประจำทุกปี แม้ว่าจะมองเห็นได้ตามปกติก็ตาม
สูตรชาบำรุงสายตาอายุกว่าสองพันปี
ส่วนผสม
- เก๊กฮวย 1 หยิบมือ
- เก๋ากี้ 1 หยิบมือ
- รากชะเอมเทศ 1 หยิบมือ
วิธีดื่ม
- ใช้ส่วนผสมทั้ง 3 ใส่ในน้ำร้อนอุณหภูมิประมาณ 90 องศาชงดื่มระหว่างวัน
- ควรดื่มติดต่อกัน 2 สัปดาห์ขึ้นไป เพื่อช่วยบำรุงสายตา
สรรพคุณของเก๊กฮวยและรากชะเอมเทศสามารถไล่ความร้อนออกจากดวงตา
นอกจากการควบคุมอาหาร ป้องกันระดับน้ำตาลในเลือดสูง การตรวจตาเป็นประจำก็เป็นสิ่งสำคัญที่ผู้ป่วยเบาหวานจะละเลยไม่ได้เด็ดขาดเลยนะคะ
ข้อมูล โรงพยาบาลกรุงเทพ
