สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี) จุดไต้เข้าวังตอนกลางวันแสก ๆ
สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี) พระอริยเจ้าแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ กับกิริยาที่แสดงออกเป็นปริศนาธรรมเพื่อให้รัชกาลที่ 4 ทรงมีพระสติ
สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี) หรือสมเด็จฯ โต แห่งวัดระฆังโฆษิตาราม เป็นพระภิกษุที่พระมหากษัตริย์แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ให้ความเคารพเลื่อมใส ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 3 – 5 เป็นพระภิกษุผู้เชี่ยวชาญทั้งด้านปริยัติและปฏิบัติในวิปัสสนากรรมฐาน นอกจากพระมหากษัตริย์แล้ว ประชาชนก็เลื่อมใสในสมเด็จฯท่าน
ครั้งสมัยแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 สมเด็จฯ โต แสดงกิริยาหลายอย่างเพื่อให้พระมหากษัตริย์ทรงมีพระสติ เช่น ครั้งหนึ่งสมเด็จฯ โตพายเรือด้วยตนเองข้ามฟาก
รัชกาลที่ 4 ทอดพระเนตรเห็นดังนั้นจึงตรัสต่อสมเด็จฯโตว่า
“ทำไมเป็นถึงสมเด็จเจ้าแล้ว ต้องแจวเรือเอง เสียเกียรติยศแผ่นดิน”
สมเด็จฯโตจึงกล่าวขึ้นว่า
“ข้าถวายพระพร อาตมาภาพทราบว่าเจ้าชีวิตเสวยน้ำเหล้า สมเด็จก็ต้องแจวเรือ”
รัชกาลที่ 4 สดับดังนั้นแล้วบังเกิดมีพระสติขึ้น แล้วตรัสขึ้นว่า
“อ้อ จริง จริง การกินเหล้าเป็นโทษ เป็นมูลเหตุให้เสื่อมเกียรติยศแผ่นดินใหญ่ทีเดียว ตั้งแต่วันนี้ไปโยมจะถวายพระคุณเจ้า จักไม่กินเหล้าอีกแล้ว”
ต่อมาครั้งหนึ่ง สมเด็จฯ โต เกิดความวิตกว่าพระเจ้าแผ่นดินจะทรงมัวเมาในรูป เสียง กลิ่น รส และสัมผัส มากเกินไป ท่านจึงจุดไต้ (คบไฟ) เข้าไปในพระบรมมหาราชวังในเวลากลางวันแสก ๆ แล้วเอาไต้นั้นทิ่มกำแพงวังจนดับก่อนกลับวัดระฆังฯ
รัชกาลที่ 4 ทอดพระเนตรเห็นดังนั้น จึงตรัสขึ้นว่า
“ขรัวโตเขารู้แล้ว เขารู้แล้วละ”
กิริยาแฝงธรรมะของสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี) ที่แสดงต่อพระพักตร์รัชกาลที่ 4 นั้น เป็นกุศโลบายทางธรรม เพื่อหวังให้พระเจ้าแผ่นดิน ผู้เป็นพระสมมติราชาได้ประพฤติตนให้อยู่ในธรรม
ข้อมูลจาก : หนังสือเรื่อง ๑๐๐ พระสงฆ์ ๑๐๐ เรื่องเล่า ๑๐๐ คำสอน ผู้เขียน : สันติ วุฒิรัตน์
บทความน่าสนใจ
“มีเมตตา…จนมหานิยม” เรื่องเล่าของ สมเด็จโต พรหมรังสี
วัดระฆัง วัดสมเด็จโต พรหมรังสี วัดที่ใครๆ ก็อยากไป
วัดคณิกาผล วัดเก่าแก่สมัยรัชกาลที่ 3 ใน ย่านพลับพลาไชย
10 เรื่องที่ควรรู้เกี่ยวกับสมเด็จพระสังฆราช พระองค์ที่ 20 นิตยสาร Secret
5 ข้อควรประพฤติ ในยามแก่เฒ่าชรา เพื่อความผาสุกใจ ข้อเขียนสมเด็จพระสังฆราช
ฟังธรรม: อานิสงส์ของการสวดมนต์ โดย สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พฺรหฺมรํสี)
วัดมกุฏกษัตริยาราม วัดสุดท้ายในรัชกาลที่ 4
วัชรธรรมสถาน แหล่งปฏิบัติธรรมสายวัดป่าใกล้กรุง