โรคกระเพาะอาหาร ในทัศนะแพทย์จีน อาจเทียบได้กับอาการปวดกระเพาะอาหาร 胃脘痛 ซึ่งมีสาเหตุใหญ่ ๆ ด้วยกัน 4 ประการ
1. การกระทบของอากาศภายนอกบริเวณท้อง เช่น ความเย็น ความชื้น ทำให้กลไกพลังติดขัด เกิดอาการปวดท้อง ระหว่างลิ้นปี่กับสะดือ (บริเวณกระเพาะ อาหาร)
2. เกิดจากอาหารที่มีฤทธิ์เย็น เมื่อรับประทานเข้าสู่กระเพาะอาหาร ความเย็นทำให้พลังไม่ไหลเวียน หรืออาหารที่มีฤทธิ์ ร้อน เผ็ด อาหารมัน ทำให้เกิดความร้อนชื้นในกระเพาะอาหาร การย่อยลำเลียงติดขัด ทำให้กลไกพลังไหลเวียนไม่คล่อง
3. จากภาวะทางอารมณ์แปรปรวน ซึ่งเกี่ยวข้องกับอวัยวะตับ ทำให้เกิดภาวะเสียสมดุลของอวัยวะตับและกระเพาะอาหาร (肝胃不和) เป็นผลให้พลังและเลือดไหลไม่คล่อง เกิดอาการปวด
4. จากภาวะพร่องหรือระบบย่อยและดูดซึมอาหารอ่อนแอเนื่องจากความเย็นสะสมตัว หรือพลังหยาง (พลังที่ให้ความอุ่น ร้อน) ของกระเพาะอาหารลดลง ทำให้การทำงานย่อยดูดซึมอาหารลดลง เกิดอาการปวดและมีเสมหะ (ของเหลวตกค้าง) ในกระเพาะอาหาร
แนวทางการรักษา ใช้หลักการไหลเวียน พลังและปรับสมดุลกระเพาะอาหารระงับการปวด
กรณีแกร่ง (ร่ายกายแข็งแรงแต่มีปัจจัยก่อโรคมากระทำ)
- ใช้การขับปัจจัยก่อโรค เช่น ขับความเย็นจากอาหาร อากาศหรือขับความร้อน
- ปรับการไหลเวียนพลัง ปรับประสานอวัยวะตับกับกระเพาะอาหาร (กรณีจากความแปรปรวนของอารมณ์)
กรณีพร่อง (ร่างกายอ่อนแอ)
- ใช้การบำรุงม้าม เสริมกระเพาะอาหาร ระงับปวด
โรคกระเพาะอาหารเรื้อรังจากการติดขัดของพลังนานๆ ทำให้เลือดไม่ไหลเวียน อุด กั้น ต้องใช้การสลายเลือดอุดกั้นร่วมด้วย
นอกจากนี้บางรายอาจเกิดจากภาวะหยินพร่อง (เซลล์ร่างกายร้อน แห้ง เกิดการอักเสบ) ก็จะมีวิธีการรักษาที่แตกต่างกันไป จะเห็นได้ว่าแพทย์แผนจีนจะต้องแยกแยะประเภทการปวดกระเพาะอาหารหรือโรคกระเพาะอาหาร จึงสามารถใช้ยาหรืออาหารได้เหมาะสมกับสภาพร่างกายของผู้ป่วยแต่ละราย
ตำรับอาหารสมุนไพร อย่างง่ายสำหรับ โรคกระเพาะอาหาร ที่พบบ่อยเนื่องจาก ความเย็นและภาวะพร่อง
ตำรับที่ 1 น้ำต้ม หอมหัวใหญ่ ขิงสด พริกไทยขาว
รักษาอาการปวดกระเพาะอาหารจากการกระทบอากาศเย็น เช่น โดนลมและความเย็นกระทบ
ช่วงท้อง
ส่วนผสม (สำหรับ 2 แก้ว) เตรียม 10 นาที ปรุง 15 นาที
- หอมหัวใหญ่ 3 – 5 กลีบ
- ขิงสด 3 – 5 แผ่น
- น้ำตาลทรายแดง 2 – 3 ช้อนชา
- น้ำเปล่า 200 ซีซี
- พริกไทยขาวป่นและเกลืออย่างละเล็กน้อย
วิธีทำ
ชงหอมกับขิงในน้ำร้อนหรือต้มกับน้ำจนเดือด ใส่น้ำตาลทรายแดง เกลือ และพริกไทยขาวป่นพอประมาณ พร้อมดื่ม
สรรพคุณวัตถุดิบ
- หอมหัวใหญ่และขิงสด ขับเหงื่อ
- พริกไทยขาว อุ่นกระเพาะอาหาร ลำไส้
- น้ำตาลทรายแดง อุ่นกระเพาะอาหาร เสริมพลังในการขับความเย็น
- กระเพาะอาหารหมู บำรุงกระเพาะอาหาร (ใช้อวัยวะรักษาอวัยวะ 以脏补脏)
- ข้าว รสหวาน บำรุงพลังและกระเพาะอาหาร
- พริกไทยขาว อุ่นกระเพาะอาหาร ลำไส้
ตำรับที่ 2 โจ๊กกระเพาะ หมู 猪肚粥 ใช้บำรุงกรณีที่ระบบกระเพาะอาหารและม้ามพร่องแล้วทำให้ปวดกระเพาะอาหาร
ส่วนผสม (สำหรับ 4 ที่) เตรียม 30 นาที ปรุง 45 นาที
- กระเพาะหมูล้างสะอาด ทั้งด้านนอกและด้านใน 1 ลูก
- ข้าวสาร 150 กรัม
- พริกไทยขาวป่น 1 ช้อนโต๊ะ
- ซีอิ๊วขาวและเกลือสำหรับเคล้า กระเพาะหมูเล็กน้อย
- ขิงและต้นหอมซอยสำหรับโรยหน้าตามชอบ
- น้ำเปล่า 2,000 ซีซี
วิธีทำ
สับกระเพาะหมูให้ละเอียด ใส่พริกไทย เกลือ และซีอิ๊วขาวลงเคล้า แล้วใส่ลงในหม้อที่มีน้ำเดือดประมาณ 2,000 ซีซี ต้มจนสุก แล้วใส่ข้าวสารที่ล้างแล้ว 150 กรัม เติมน้ำอีกพอประมาณ ต้มจนเป็นข้าวต้มโจ๊ก ตักใส่ถ้วย โรยขิงและต้นหอมซอย
กระเพาะอาหารหมู บำรุง กระเพาะอาหาร (ใช้อวัยวะรักษาอวัยวะ 以脏补脏)
ข้าว รสหวาน บำรุงพลังและกระเพาะอาหาร
พริกไทยขาว อุ่นกระเพาะอาหาร ลำไส้
พลังงานต่อหนึ่งหน่วยบริโภค 215.00 กิโลแคลอรี
โปรตีน 14.20 กรัม ไขมัน 3.00 กรัม
คาร์โบไฮเดรต 32.10 กรัม ไฟเบอร์ 0.75 กรัม
หมายเหตุ : ตำรับที่แนะนำข้างต้นเหมาะสำหรับภาวะโรคกระเพาะอาหารที่เกิดจากความเย็นกระทบ หรือกระเพาะอาหารออกไปทางอ่อนแอและเย็น (ประคบความร้อนหรือใช้มือกด อาการจะทุเลาขึ้น ปวดแบบหน่วง ๆ ขี้หนาวง่ายคอไม่แห้ง ฝ้าบนลิ้นขาว ตัวลิ้นออกซีด) ไม่เหมาะสำหรับคนที่มีกระเพาะอาหารร้อน (ปวดแสบกระเพาะอาหารคอแห้ง กระหายน้ำ ปากเหม็น คอขมขี้ร้อน ฝ้าบนลิ้นเหลือง ตัวลิ้นแดงชีพจรลื่นและเร็ว) เพราะถ้ารับประทานแล้วอาการจะรุนแรงขึ้น จึงต้องพิจารณาสภาพร่างกายให้ถูกต้องเสียก่อน
โดย แพทย์จีน นพ.ภาสกิจ วัณนาวิบูล อุปนายกและเลขาธิการสมาคม แพทย์แผนจีนประเทศไทย
เรื่องและสูตร : แพทย์จีน นพ.ภาสกิจ วัณนาวิบูล เรียบเรียง : สิทธิโชค ภาพ : พีระพัฒน์ สไตล์ : จารุนันท์ ภาพประกอบ : พิมฝัน
#Acuisine #เอควิซีน
อยากกิน อยากฟิน อยากทำ อย่าลืมติดตาม A Cuisine (เอควิซีน)
📌Website: https://cheewajit.com/healthy-food
📌Messenger : http://m.me/AcuisineTH
📌Instagram : www.instagram.com/acuisine.th/
สูตรอาหารอร่อยแนะนำ
- Pumpkin Seeds & Garlic Spread สูตรต้านอนุมูลอิสระ
- ไข่เยี่ยวม้ากุ้งสับกับปลาหมึก กะเพรากรอบราดข้าว
- ซาวร์เคราต์ โฮมเมด สลัดกะหล่ำปลีรสอร่อย
- พายมะพร้าวอ่อน กับแอ๊ปเปิ้ลสด
- สลัดผลไม้กับน้ำสลัดขมิ้น สูตรอร่อยวิตามินเพียบ
- เสาวรสลาซซี่ เครื่องดื่มรสเด็ดของชาวอินเดีย
- ปูผัดผงกะหรี่ กับเส้นหมี่ข้าวกล้องลวก
- 7 สูตรน้ำจิ้มสุดฟิน อร่อยจริงกินกับอะไรก็อร่อย
- ถาดซีฟู้ดเผา กับน้ำจิ้มสามสไตล์ รสแซ่บจี๊ด!!
- เปาะเปี๊ยะญวนไส้ปลา กับน้ำจิ้มซีฟู้ดนมสด
- ปลาหมึกสายย่าง กับน้ำจิ้มซีฟู้ด รสเด็ดแซ่บจี๊ดถึงใจ!
- ข้าวต้มสามไข่ มื้อเช้าอร่อยอิ่มท้อง
- ผัดกะเพราไข่คน อร่อยจานด่วน ทำง่ายได้สุขภาพ
- ไข่กระทะ คั่วกลิ้งไก่กุ้งหวาน มื้อเช้าอร่อย
- เส้นใหญ่เย็นตาโฟซีฟู้ด กับลูกชิ้นปลาโฮมเมด
- โจ๊กโสมคน – ฝูหลิง โจ๊กลดอ้วนของคนรักหุ่น