มะขามป้อม ผลไม้แก้ไอ บำรุงเสียง ทำให้ชุ่มคอ
มะขามป้อม เป็นสมุนไพรที่ทั้งคนไทยและคนอินเดีย จัดเป็นยาอายุวัฒนะ นิยมกินบำรุงสุขภาพมายาวนาน
ใครที่มีพื้นเพมาจากต่างจังหวัด อาจเคยเห็นลุงป้าย่ายายเก็บผลสดของพืชบางชนิดมาเคี้ยวอมไว้ในปาก เวลามีอาการไอเจ็บคอ โดยไม่ต้องพึ่งยาแผนปัจจุบัน และเมื่อได้มาศึกษาข้อมูลด้านสมุนไพรมากขึ้นก็ยิ่งตอกย้ำว่า พืชและผลไม้พื้นบ้านของไทยหลายชนิดที่เคยเห็นชาวบ้านใช้ดูแลสุขภาพในวิถีชีวิตประจำวันมีโอสถสารที่ช่วยแก้ไอ เจ็บคอ และขับเสมหะได้ผลดี บางชนิดมีการพัฒนานำไป สกัดสารสำคัญใช้เป็นส่วนผสมในตำรับยาแก้ไอที่มีจำหน่ายอย่างแพร่หลายในร้านขายยา ที่คุ้นเคยกันเป็นอย่างดีก็คือ มะขามป้อม
มะขามป้อมเป็นสมุนไพรที่ทั้งคนไทยและคนอินเดีย จัดเป็นยาอายุวัฒนะ นิยมกินบำรุงสุขภาพมายาวนาน ในประเทศอินเดียมีการนำมะขามป้อมมาใช้เป็นยาบำรุงร่างกายในทุก ๆ ส่วน คือบำรุงผม สมอง ดวงตา บำรุงสายตา หลอดลม ปอด หัวใจ กระเพาะ ลำไส้ ตับ ตับอ่อน ไต ผิวหนัง แก้น้ำเหลืองเสีย ปรับประจำเดือนให้มาปกติ บำรุงเลือด บำรุงกำลัง ลดความดันโลหิตสูง
นอกจากนั้นมะขามป้อมยังมีฤทธิ์ในการลดคอเลสเตอรอลและความดันโลหิตสูงได้ อีกทั้งยังใช้มะขามป้อม เคี่ยวกับน้ำมันเพื่อหมักผมให้นุ่มลื่นและช่วยป้องกันผมหงอกด้วย
ส่วนทางตำรายาไทยมักจะใช้มะขามป้อมเป็นยาแก้ไอ บำรุงเสียง ทำให้ชุ่มคอ เพราะรสของผลมะขามป้อมนั้น คือรสขมฝาดเปรี้ยว ผลสดเมื่อเคี้ยวแล้วดื่มน้ำตามลงไป แล้วจะรู้สึกหวานชุ่มคอ
โดยปัจจุบันมีงานวิจัยของโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศรได้ทำการวิจัยทางคลินิกในมนุษย์เพื่อทดสอบประสิทธิผลและผลข้างเคียงของผลิตภัณฑ์ยาแก้ไอ มะขามป้อมเปรียบเทียบกับยาแผนปัจจุบันในกลุ่มยาละลาย เสมหะ (Mucolytics) คือยาน้ำแอมบรอกซอล (Ambroxol) พบว่ายาแก้ไอมะขามป้อมมีประสิทธิผลในการบรรเทาอาการไอได้เทียบเท่ากับยาน้ำแอมบรอกซอลซึ่งเป็นยาแผนปัจจุบัน ทั้งในด้านความถี่ของอาการไอและความถี่ในการระคายเคือง หรือคันคอ ด้านความรุนแรงของอาการไอและอาการเสียงแหบหลังการไอ จึงช่วยลดผลกระทบต่อการดำเนินชีวิต ประจำวันและการนอนได้ รวมทั้งยังสามารถลดความรุนแรง ของการไอได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติด้วย
นอกจากนี้มะขามป้อมยังมีฤทธิ์ต้านไข้หวัดใหญ่ทั้งในหลอดทดลองและในมนุษย์ เนื่องจากในผลของมะขามป้อมมีสารโปรไซยานินและพอลิฟีนอลที่มีคุณสมบัติเช่นเดียวกับวิตามินซี แต่ทนต่อความร้อนจึงมีความคงตัวสูงไปช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกัน และในสหรัฐอเมริกาได้มีการจดสิทธิบัตรเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ที่ใช้มะขามป้อมเป็นส่วนประกอบ ใช้สำหรับป้องกันและรักษาภาวะโรคเอดส์ ไข้หวัดใหญ่ วัณโรคตับ ตับแข็ง และภาวะภูมิคุ้มกันร่างกายอ่อนแอ
การใช้มะขามป้อมเพื่อดูแลระบบทางเดินหายใจ สามารถทำได้หลายรูปแบบ ทั้งกินผลสด หรือแนะนำให้ทำเป็นตำรับยาแก้ไอ ซึ่งวิธีทำไม่ยุ่งยาก อยากแนะนำให้ทำติดบ้านไว้ใช้กันค่ะ
ยาแก้ไอ มะขามป้อม
เครื่องยาประกอบด้วย
- มะขามป้อมสดหรือแห้ง
- น้ำสะอาด
- เกลือ
- น้ำเชื่อมหรือน้ำผึ้ง
วิธีทำ
- นำมะขามป้อมสดหรือแห้ง 5 – 6 ลูก (หากใช้ มะขามป้อมแห้งควรแช่น้ำให้พองก่อน) ต้มกับน้ำสะอาด 5 แก้ว พอเดือดสักพักแล้วยกลง
- นำน้ำมะขามป้อมมากรองด้วยผ้าขาวบาง ปรุงรส ด้วยเกลือ น้ำเชื่อมหรือน้ำผึ้ง
วิธีใช้ จิบแก้ไอ
สรรพคุณ แก้ไอ ขับเสมหะ ลดความเหนียวข้นของเสมหะ
หมายเหตุ ตำรับนี้อาจเติมดีปลีหรือดอกช้าพลูลงไปต้มด้วย สัก 4-5 ผล จะช่วยให้โล่งคอขึ้น
วิธีกินมะขามป้อม เพื่อบำรุงสุขภาพทั่วไป
- มะขามป้อมผลสด กินมะขามป้อมสดวันละ 1 ลูกทุกวัน หรือล้าง มะขามป้อมให้สะอาดแล้วผ่าเอาเม็ดออก ตำละเอียด ใส่เกลือนิดหน่อย ใส่น้ำผึ้งพอชุ่ม กินบ่อยๆ
- มะขามป้อมแห้ง ใช้ลูกมะขามป้อมแห้ง 3- 5 ลูกแชในน้ำ 1 แก้ว ตลอดคืน เมื่อตื่นมาตอนเข้าให้กินทั้งน้ำและเนื้อเป็นประจำ
- มะขามป้อมปั้นเป็นเม็ดลูกกลอน นำลูกมะขามป้อม 100 ลูกต้มพอสุก แกะเอาแต่เนื้อ ตากแดดให้แห้ง ผสมน้ำผึ้งปั้นลูกกลอน กินวันละ 2 ครั้ง ครั้งละ 3 เม็ด มะขามป้อมต้มกินต่างน้ำ ใช้มะขามป้อมสดหรือแห้ง 5 – 6 ลูกต้มกับน้ำ 5 แก้ว จนเดือด นำมารับประทานต่างน้ำ
ข้อมูลจาก นิตยสารชีวจิต ฉบับที่ 594
ชีวจิต Tips ยืน 1 ผลไม้ที่มีวิตามินซีสูงสุด
ฐานข้อมูลเครื่องยาสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี อธิบายว่า มะขามป้อม มีองค์ประกอบทางเคมีกลุ่มของวิตามินซี ซึ่งมีปริมาณที่แตกต่างจากผลไม้ที่มีวิตามินซีสูงที่เรารู้จักกันทั่วไป เช่น ส้ม ฝรั่ง สตรอว์เบอร์รี มะละกอ หรือสับปะรด
มะขามป้อม มีวิตามินซีสูงที่สุด ในผลมะขามป้อม 1 ผลมีปริมาณวิตามินซีเทียบเท่ากับส้ม 2 ลูก เลยทีเดียว
นอกจากนี้ยังพบสารที่สำคัญอื่นๆ เช่น ฟลาโวนอยด์ ช่วยเสริมภูมคุ้มกัน สารกลุ่มแทนนิน ช่วยในการ สมานแผล อัลคาลอยด์ ช่วยลดไข้ ฯลฯ
ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา ระบุว่า มะขามป้อมมีฤทธิ์ต้านไวรัส (ไข้หวัดใหญ่และสามารถยับยั้งเอนไซม์ HIV-1 reverse transcriptase) แก้ไอ ต้านการอักเสบ ลดความดันโลหิต ยับยั้งการก่อกลายพันธุ์ ต้านอนุมูลอิสระ ต้านการเกิดแผลในกระเพาะอาหาร ลดคอเลสเตอรอล ปกป้องตับ หัวใจและหลอดเลือด
บทความอื่นที่น่าสนใจ
เพราะอากาศเปลี่ยนแปลงบ่อย โรคซึมเศร้า จึงสัมพันธ์กับฤดูกาล
วิธี ฝึกกล้ามเนื้อ “ป้องกันล้ม” ในผู้สูงวัย
เรื่องต้องรู้ เมื่อจะ “ล้างจมูก”
ลืมความกังวล ด้วยกิจกรรมง่ายๆ วันละ 5 นาที
ติดตามชีวจิตได้ที่
