อาการต้องระวังในหน้าร้อน รู้ไว้ก่อน ดูแลได้
ช่วงหน้าร้อนแบบนี้ มี อาการต้องระวังในหน้าร้อน เพียบเลยค่ะ บางอาการก็แค่น่ารำคาณ แต่บางอาการก็ต้องระวังให้มาก เพราะว่าอาจเป็นอันตรายถึงชีวิต ทั้งนี้ อ.นพ.อุดมศักดิ์ ตั้งชัยสุริยา อาจารย์ประจำภาควิชาเวชศาสตร์ฉุกเฉิน
คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มีคำแนะนำมาฝากกันค่ะ
ในช่วงฤดูร้อน การรับมือกับโรคที่พบบ่อยเป็นเรื่องสำคัญที่ทุกคนควรมีความคำนึงถึง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงเวลาที่อากาศร้อนขึ้น ต้องมีความระมัดระวังและรู้จักการป้องกันโรคที่พบบ่อยในฤดูร้อนอย่างเพียงพอ เพื่อให้สามารถดำเนินชีวิตอย่างสมบูรณ์แข็งแรงได้อย่างไม่มีกังวลในฤดูร้อน ซึ่งการเผชิญกับอากาศร้อนมักเป็นเหตุให้ร่างกายมีความเสี่ยงต่อการเป็นโรคต่าง ๆ ได้ เช่น โรคอุจจาระร่วง โรคผิวหนังโรคจากความร้อน และโรคทางเดินหายใจ ดังนั้นเราควรให้ความสำคัญกับการรักษาความสะอาดและการป้องกันโรคที่มาพร้อมกับอากาศร้อน โดยในบทความนี้ได้อธิบายเกี่ยวกับโรคที่พบบ่อยในฤดูร้อน เพื่อเสริมสร้างความเข้าใจและการรับมือกับโรคในช่วงฤดูร้อนได้อย่างมั่นใจและมีประสิทธิภาพในการดูแลสุขภาพของตนเองและครอบครัว
ผดผื่น
เป็นหนึ่งในโรคที่พบบ่อยในเด็ก และผู้สูงอายุ มักเกิดเป็นผดผื่นขี้นตามร่องพับแขนขา ใต้ร่มผ้า ทำให้เกิดอาการระคายเคือง ตุ่มแดง แสบได้
ป้องกันและลดผดผื่น
- เสื้อผ้าที่สวมใส่ ควรจะเป็นเนื้อผ้าที่บางเบา
- อยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีอากาศเย็น
- อาบน้ำ รักษาสุขอนามัย
ผดผื่นเหล่านี้ สามารถติดเชื้อได้ โดยจะมีลักษณะเป็นหนองเม็ดขาวๆ เกิดขึ้นตามร่างกาย โดยเกิดขึ้นได้ทั่วบริเวณ หากพบหนองบนร่างกายเป็นจำนวนมาก แนะนำให้ปรึกษาแพทย์ เพื่อหารอยโรค และทำการรักษาอย่างถูกต้อง เพราะหากปล่อยไว้ อาจทำให้เกิดโรคอื่นๆ ตามมาได้
วูบ หน้ามืด
ผู้สูงอายุหรือผู้ทำงานกลางแจ้งที่อากาศร้อนนานๆ ทำให้ร่างกายสูญเสียน้ำ หากสูญเสียน้ำและเกลือแร่ หรือดื่มน้ำทดแทนไม่เพียงพอ จะทำให้มีอาการวูบได้ ซึ่งอาการวูบนี้ เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ คือ
- เปลี่ยนท่าทางอย่างรวดเร็ว
- ลุก เงย หยิบสิ่งของ ก็อาจทำให้หน้ามืดได้
โดยอาการวูบ หน้ามืดแบบนี้ เมื่อนอนพักจะดีขึ้น
แต่ถ้า วูบโดยมีอาการนำที่เจ็บหน้าอกร้าวมาแขนด้านซ้าย ขึ้นมาบริเวณกราม หน้ามืดใจสั่น จะเป็นอาการวูบที่น่ากลัว เพราะมักเป็นภาวะวูบจากหัวใจขาดเลือด ควรไปพบแพทย์อย่างเร่งด่วน เพราะอาจทำให้เป็นอันตรายถึงชีวิตได้เลยทีเดียว
การป้องกันภาวะวูบคือ
- ควรหลีกเลี่ยงการทำงานในที่ร้อนนานๆ
- แต่งเครื่องแต่งกายที่ระบายลมได้ง่าย
- ดื่มน้ำและเกลือแร่ให้เพียงพอ
- ไม่ควรเปลี่ยนท่าทางอย่างรวดเร็ว
หากพบผู้ที่มีอาการหมดสติ ไม่ควรให้ดื่มน้ำ เพราะจะทำให้เกิดอาการสำลักน้ำได้ หากพบผู้ป่วยมีอาการผิดปกติ ควรโทร 1669 ทันที
ตะคริว
ตะตริวที่เกิดจากความร้อน มีสาเหตุมาจากการสูญเสียเกลือแร่ในขณะที่เหงื่อออก หรือดื่มน้ำทดแทนเหงื่อที่เสียไปไม่เพียงพอ ทำให้ร่างกายเกิดภาวะขาดน้ำและเกลือแร่ กล้ามเนื้อเกร็ง จับตัวเป็นก้อน จนเกิดเป็นตะคริวที่น่อง หรือตามอวัยวะอื่นๆ ของร่างกาย เช่น ปลายเท้า มือ แขน เป็นต้น
หากมีอาการให้นั่งพักก่อน จับยืดขาเหยียดตรง กดปลายเท้าโน้มหาลำตัว เพื่อให้บริเวณน่องตึง ยืด และคลายได้ นอกจากนั้นแล้ว การดื่มน้ำเกลือแร่ให้เพียงพอก็ช่วยบรรเทาอาการนี้ได้ หากอยู่ในสภาพแวดล้อมอากาศที่เย็น ให้ใช้ผ้าเย็นๆ เช็ดตามหน้า คอ แขน และขา เลือกใส่เสื้อผ้าที่บางเบา ความอันตรายของการเป็นตะคริวคือ หากเป็นในขณะเล่นน้ำ อาจเป็นสาเหตุของการจมน้ำได้
ฮีทสโตรก
มักเกิดขึ้นในผู้สูงอายุ ผู้ที่ทำงานกลางแจ้งที่ร้อนเป็นเวลานาน เกิดจากการสูญเสียเกลือแร่ ส่งผลให้ร่างกายอ่อนเพลีย อาเจียน ซึมลง ชักเกร็ง วัดอุณหภูมิร่างกายจะมีไข้ขึ้นสูง ร่างกายไม่สามารถระบายเหงื่อ ส่งผลให้ระบบร่างกายส่วนอื่นๆ ผิดปกติ และทำให้เสียชีวิตได้
การปฐมพยาบาล
- ย้ายผู้ป่วยเข้าในที่ร่ม จัดให้ผู้ป่วยนอนหงาย ยกขาสูง
- ถอดเสื้อผ้า ใช้ผ้าชุบน้ำเย็น หรือประคบน้ำแข็ง
- นำพัดลมเป่าระบายความร้อน พ่นละอองน้ำฝอย
- โทร 1669
ท้องเสีย อาหารเป็นพิษ
เนื่องจากอากาศร้อน เชื้อแบคทีเรียจะฟักตัว และปล่อยสารพิษออกมาได้ง่าย หรืออีกกรณีคือ เชื้อแบคทีเรียบางชนิดมีตัวเชื้อปะปนเข้าไปอยู่ในอาหาร เมื่อรับประทานอาหารเข้าไป ทำให้เชื้อฟักตัวอยู่ในลำไส้ และทำให้เกิดอาการถ่ายเหลว อาเจียน ปวดท้อง นำไปสู่การสูญเสียเกลือแร่ บางรายถึงขั้นติดเชื้อในกระแสเลือด และทำให้เกิดอาการช็อคตามมา
อาหารที่ต้องระวัง คือ อาหารที่มีการอุ่นบ่อยๆ และอาหารที่วางไว้แล้วไม่มีการคลุมปิดไว้ ทำให้แมลงวันตอม เมื่อรับประทานอาหารเข้าไป อาจทำให้มีอาการท้องร่วงและอาเจียนได้
อาการเล็กน้อย ให้ปฐมพยาบาลด้วยตัวเองโดยการดื่มน้ำผสมเกลือแร่สำหรับท้องเสีย จิบบ่อยๆ จะทำให้ร่างกายไม่อ่อนเพลีย ไม่ควรรับประทานยาหยุดถ่าย หลีกเลี่ยงการดื่มนม งดทานอาหารรสจัด และงดรับประทานของเปรี้ยว รับประทานอาหารที่ถูกสุขลักษณะอนามัย
อาการหนัก ต้องพบแพทย์ทันที มีอาการไข้ขึ้นสูงร่วมกับอาเจียน ถ่ายเหลวเป็นมูกเลือด ตัวเย็น หน้าซีด อาจทำให้เกิดภาวะช็อคได้
การป้องกันการจมน้ำในเด็ก ช่วงหน้าร้อน
ให้ผู้ใหญ่ดูแลเด็กอย่างใกล้ชิด หากเล่นน้ำในที่ลึก ควรมีอุปกรณ์เล่นน้ำ หากมีเด็กจมน้ำ แล้วเราว่ายน้ำไม่เป็นไม่ควรลงไปช่วยเหลือผู้จมน้ำ ควรโทรเรียก 1669 หาไม้ที่มีขนาดยาวยื่นหรือโยนห่วงให้ผู้จมน้ำทันที (ตะโกน โยน ยื่น) นอกจากนี้หากที่บ้านมีโอ่งน้ำ ให้ปิดโอ่งน้ำที่บ้านให้เรียบร้อย และผู้ใหญ่ควรดูแลเด็กเล็กอย่างใกล้ชิด
ขอขอบคุณข้อมูลจาก: อ.นพ.อุดมศักดิ์ ตั้งชัยสุริยา อาจารย์ประจำภาควิชาเวชศาสตร์ฉุกเฉิน คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
เรื่องอื่นๆ ที่น่าสนใจ
- ดูแลสุขภาพช่วงหน้าร้อน แข็งแรงทั้งภายในและภายนอก
- นักวิชาการชวนกิน ผักฤทธิ์เย็น เพื่อคลายร้อน
- สมุนไพรดูแลผิวหน้าร้อน ร้อนนี้ผิวไม่ไหม้ ไม่แสบ
ติดตามชีวจิตได้ที่
