โรคโควิด-19 กับอาการทางผิวหนัง ที่ไม่ควรมองข้าม (ตอนที่ 2) ผื่นหลังวัคซีน

โรคโควิด-19 กับอาการทางผิวหนัง ตอนที่ 2

วันนี้เรามาบทความ โรคโควิด-19 กับอาการทางผิวหนัง ตอนที่ 2 ต่อจาก บทความเดิม ซึ่งคราวนี้จะพูดถึงอาการทางผิวหนังที่อาจเกิดขึ้นหลังรับวัคซีนโควิด-19 มาอ่านรายละเอียดกันค่ะ

ว่าด้วยผื่นหลังวัคซีน

เราทุกคนคงเคยได้รับวัคซีนกันมาหลายตัว เช่น วัคซีนคอตีบ บาดทะยัก ไอกรน โปลิโอ หัด หัดเยอรมัน คางทูม ไข้หวัดใหญ่ และอื่น ๆอีกมากมาย วัคซีนทำหน้าที่กระตุ้นการสร้างภูมิคุ้มกันของร่างกายเพื่อป้องกันไม่ให้เป็นโรคหรือลดความรุนแรงของโรค ไม่ต้องเข้าโรงพยาบาลหรือเสียชีวิต บางครั้งหลังจากได้รับวัคซีนอาจมีอาการข้างเคียงเฉพาะบริเวณที่ฉีด ได้แก่ อาการปวด บวม แดง ร้อน หรืออาจมีอาการทั่ว ๆไป เช่น ไข้ต่ำ ๆ อ่อนเพลีย ปวดเวียนศีรษะ ปวดเมื่อยตามตัว มีผื่น เป็นต้น อาการเหล่านี้พบได้ทุกวัคซีน ซึ่งไม่รุนแรงและหายได้เองมักพบ 1–3 วันหลังฉีดและไม่เกิน 7 วัน

วัคซีนโควิด-19 ก็คล้ายกับวัคซีนอื่น ๆ จากข้อมูลของกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ระบุว่าตั้งแต่เริ่มฉีดวัคซีนวันที่ 28 กุมภาพันธ์ ถึง 10 พฤษภาคมที่ผ่านมา จำนวนเกือบ 2 ล้านโดส ไม่พบอาการข้างเคียงเลย 89% มีเพียงส่วนน้อยที่มีอาการ โดยเป็นผื่นเพียง 0.7% เท่านั้น

รศ.พญ.จิตติมา ฐิตวัฒน์ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญสมาคมแพทย์ผิวหนังแห่งประเทศไทย กล่าวว่า ผื่นที่เป็นอาการข้างเคียงหลังวัคซีนจะมีลักษณะดังนี้ 1.ผื่นเป็นบริเวณที่ฉีด ถ้าฉีดแขนซ้ายแต่ผื่นเป็นแขนขวาก็ไม่เกี่ยวข้องกันหรือผื่นกระจายทั่วตัว ผื่นมักขึ้นใน 3 วัน ไม่เกิน 7 วัน 2.ไม่เคยเป็นผื่นลักษณะเดียวกันนี้มาก่อน เช่น เคยเป็นผื่นคันทั่ว ๆไปเกือบทุกวัน ฉีดวัคซีนก็เป็นเหมือนเดิมหรือโดนยุงกัดเป็นผื่นไปโดนยุงกัดอีกหลังฉีดวัคซีนก็เป็นผื่น จึงไม่เกี่ยวกับวัคซีน 3. ผื่นที่พบเป็นอาการข้างเคียงหลังรับวัคซีนที่พบได้คือ ลมพิษและผื่นคล้ายออกหัด 4. ลมพิษลักษณะเป็นปื้น นูน แดง คัน ผื่นขึ้นตามรอยเกา ผื่นมักหายใน 24 ชม ไม่ทิ้งรอย อาจมีผื่นใหม่ขึ้นๆยุบๆ เลื่อนที่ เป็นทั่วๆทั้งตัว ลมพิษอาจเกิดจากสาเหตุอื่น ๆ เช่น ยา อาหาร การติดเชื้อ โรคแพ้ภูมิ หรือไม่มีสาเหตุ 5.ผื่นคล้ายออกหัด เป็นตุ่มสาก ๆ เล็ก ๆ สีแดงกระจายทั่วตัว ผื่นแบบนี้เกิดในไข้ออกผื่นจากเชื้อไวรัสหรือแพ้ยาหรืออื่น ๆ ก็ได้

ถ้ามีผื่นหลังรับวัคซีน ควรทำดังนี้ คือ 1.อย่าตกใจ ผื่นเป็นผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้ มักไม่รุนแรง หายได้เอง 2.ถ่ายรูปไว้ ใช้มือถือถ่ายรูปผื่นใกล้ ๆ จะได้เห็นลักษณะของผื่นชัด และถ่ายรูปทุกบริเวณที่เป็นผื่น เพื่อให้เห็นการกระจายของผื่นว่าเป็นส่วนใดของร่างกายบ้าง ในวันที่เราไปพบแพทย์ ผื่นอาจหายแล้ว 3.ใส่ประวัติ บันทึกประวัติไว้เพื่อช่วยในการวินิจฉัยของแพทย์ว่าเป็นผื่นจากสาเหตุใด ได้แก่ ผื่นขึ้นกี่ชั่วโมงหรือกี่วันหลังฉีดวัคซีน บริเวณที่ผื่นเริ่มเป็น มีอาการอื่นเช่น ไข้ ไอ มีน้ำมูกร่วมด้วยหรือไม่ เป็นผื่นอยู่กี่วันหาย เคยเป็นผื่นแบบนี้มาก่อนหรือไม่ เป็นบ่อยแค่ไหน และ 4.นัดพบแพทย์ นำภาพผื่นและประวัติที่บันทึกไว้ไปคุยกับแพทย์ ให้แพทย์วินิจฉัยว่าผื่นเป็นอาการข้างเคียงจากการฉีดวัคซีนหรือจากสาเหตุอื่น

แพ้วัคซีนหรือไม่

คนไข้แต่ละคนไม่เหมือนกัน ต้องแล้วแต่การวินิจฉัยของแพทย์ว่าเป็นอาการข้างเคียงหลังฉีดวัคซีนหรือไม่ และเป็นผื่นที่ต้องเปลี่ยนยี่ห้อวัคซีนหรือฉีดต่อได้ อย่าลืมนะคะ ถ้าเป็นผื่นหลังฉีดวัคซีน

อย่าตกใจ ถ่ายรูปไว้ ใส่ประวัติ นัดพบแพทย์ ขอให้ทุกคน เชื่อมั่น สิ่งที่ดีที่สุดในตอนนี้ คือการฉีดวัคซีนโควิด-19ให้เร็ว เพื่อสร้างภูมิคุ้มกันให้กับตัวเองและช่วยประเทศชาติของเราให้พ้นวิกฤตินี้ ส่วนอาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้นั้น มีเพียงเล็กน้อย ไม่รุนแรง ไม่น่ากลัวโปรดเชื่อมั่นในพวกเรา “บุคลากรทางการแพทย์” เราพร้อมให้คำปรึกษาและดูแลทุก ๆ คน

ที่มา : รศ.พญ.จิตติมา ฐิตวัฒน์ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญสมาคมแพทย์ผิวหนังแห่งประเทศไทยและอ.นพ.ชนัทธ์ กำธรรัตน์ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญสมาคมแพทย์ผิวหนังแห่งประเทศไทย