สาเหตุและวิธีป้องกันอาการ เสียวฟัน อย่างง่าย
อาการ เสียวฟัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งคำว่าเสียวอย่างเดียว ถูกนำมาใช้ในหลายความหมาย เรียกว่าเป็นคำประเภทสองแง่สามง่าม เนื่องด้วยอาการเสียวนั้นเกิดขึ้นได้กับหลายโอกาส เช่น คุณไปยืนบนขอบกำแพงชั้นบนสุดของตึกใบหยกคุณก็เกิดอาการเสียวได้ หรือว่าคุณได้ยินเสียงใบมีดขูดกระจกดังกรี๊ดๆ คุณก็เสียวได้หรือว่ากลางดึกสงัด ท่ามกลางความมืดและเงียบ จู่ๆ หน้าต่างห้องของคุณก็เปิดผางออกมาเองคุณก็เกิดอาการเสียวได้
แต่ตัวอย่างเหล่านั้นไม่ใช่อาการเสียวที่เป็นประเด็นของการเชื่อมโยงกับอาการเสียวฟันในที่นี้ เพราะอาการเสียวที่ว่านั้นไม่อาจจะบรรยายมาเป็นตัวอักษรได้ ผมเข้าใจว่าถึงตรงนี้คุณคงจะทราบแล้วว่าเสียวแบบที่ว่านี้หมายถึงอะไร
อาการเสียว สุดท้ายนั้นมันไปด้วยกันกับ การเขี่ย อ๊ะอ๊า ! อย่าเพิ่งคิดไปไกลและลึกขนาดนั้นเชียวนะครับ (แม้ว่าผมจะคิดลึกไปไกลกว่านั้นมาก่อนแล้วก็ตาม) แต่ผมกำลังหมายถึงอาการเสียวที่เกิดจากทันตแพทย์นำเครื่องมือมาเขี่ยฟันผุของคนไข้ต่างหากเขี่ยอย่างเดียวยังไม่พอ คุณหมอมักจะถามด้วยประโยคอันล่อแหลมขึ้นมาอีกด้วยว่าเวลาหมอเขี่ยตรงนี้ คุณเสียวไหมครับ
โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากคุณหมอเป็นผู้ชายและคนไข้เป็นผู้หญิง ก็จะยิ่งเสริมให้ประโยคนี้ดูล่อแหลมยิ่งขึ้น ทั้งที่จริงแล้วประโยคนี้ถูกพูดกันอยู่ทุกๆ คลินิกทันตกรรมในทุกๆ วัน วันละหลายๆ ครั้ง
นับเป็นประโยคพื้นฐานของวงการทันตแพทย์โดยแท้ ซึ่งผมจะอธิบายความเป็นมาดังต่อไปนี้
เคลือบฟัน ชั้นนอกที่เรียกว่า อีนาเมล (Enamel) นั้นเป็นสารประกอบชนิดผลึกคริสตัลแข็งแกร่งที่ไม่มีชีวิต จึงไม่สามารถรับความรู้สึกใดๆ ฟันที่เป็นปกติทั่วไปจึงไม่รู้ร้อนไม่รู้หนาวไม่สะทกสะท้านต่อสิ่งใดๆ ทว่าตัว เนื้อฟัน ชั้นในที่เรียกว่า เดนทิน (Dentin) นั้นรับความรู้สึกได้ แต่เป็นความรู้สึกแผ่วเบา ไม่ถึงขั้นเจ็บปวด จึงมีอาการแค่เสียวฟัน (เรียกกันตามศัพท์วิชาการว่า Dentin Hypersensitivity)
ดังนั้นเมื่อฟันผุหรือฟันสึกจนอีนาเมลถูกทำลายไปลึกถึงชั้นเดนทินเมื่อใด บุคคลผู้นั้นก็จะเริ่มเกิดอาการเสียวฟัน โดยเฉพาะเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิ เช่น ดื่มน้ำเย็นหรือรับประทานของร้อน หรือเมื่อรับประทานของหวานในกรณีของฟันผุ ก็จะทำให้แบคทีเรียเกิดอาการกระดี๊กระด๊า เพราะมีอาหารจานโปรดเข้ามา พอกินน้ำตาลเสร็จ แบคทีเรียก็ผลิตกรดออกมาละลายเดนทิน ทำให้มีอาการเสียวฟันได้ หรือสุดท้ายคือการถูกลมเป่าหรือ ถูกเขี่ยที่บริเวณนั้นโดยตรง ด้วยน้ำมือของทันตแพทย์ คนไข้ที่โดนเขี่ยก็จะสะดุ้งด้วยความเสียว
