กิน คลายเครียด
กิน คลายเครียด และคำกล่าวที่ว่า อาหารเป็นยานั้นเป็นสัจธรรมเสมอ ใช้ได้กับเกือบทุกโรคทุกอาการใครจะนึกว่า เครียดที่ใจ เครียดที่ความคิด แต่อาหารที่เข้าปากลงกระเพาะอาหารกลับช่วยคลายเครียดได้ มหัศจรรย์จริงๆ
ชีวจิต เคยนำเสนอวิธีจัดการกับความเครียดไปแล้ว แต่ยังมีคนมาถามว่า ถ้าต้องเผชิญความเครียดอยู่ตลอดเวลา ทั้งเรื่องงาน เงิน ปากท้อง ความเป็นอยู่ และอีกสารพัดเรื่อง ซึ่งหนีไม่ได้ แต่ไม่อยากให้เครียดจนป่วย คุณหมอส้มเลยมานั่งคิดว่า แล้วเราจะปรับอะไรได้อีกบ้าง เพื่อรับมือกับความเครียด
ตามหลักการแพทย์แผนจีน
อธิบายว่า เมื่อเริ่มเครียด ความเครียดจะทำให้ลมปราณของตับเดินไม่สะดวก หากเครียดมาก ลมปราณของตับก็ถูกอุดตัน หรือเรียกว่า ชี่หรือพลังงานของตับติดขัด (Liver Qi Stagnation) หากอุดกั้นนาน ๆ จะทำให้เกิดความร้อนและก่อโรคตามมา ฉะนั้น ถ้าเราทำให้ชี่หรือพลังงานของตับขยับเสียก่อน จะป้องกันโรคได้
อาหารที่ช่วยให้พลังงานของตับขยับและบำรุงตับแบบแผนจีนนั้น ก็มีสมุนไพรที่เรารู้จักกันดีและใช้อย่างแพร่หลาย เช่น เปปเปอร์มินต์หรือใบสะระแหน่นั่นเองค่ะ โดยอาจกินเป็นชาใบสะระแหน่ กินสดในอาหารเช่น ลาบ น้ำตก หรือกระทั่งเอาใบสะระแหน่มาคั้นน้ำดื่มก็ได้ค่ะ
ผักชนิดนี้มีสรรพคุณเย็น กินได้โดยไม่ก่อผลข้างเคียงเลยค่ะ คุณหมอส้ม ขอแนะนำให้กินวันละเล็กน้อย แต่ทุกวัน เช่น
ชงชาสะระแหน่โดยใช้ใบแห้งปริมาณ 1 กรัมทุกวัน วันละครั้งตอนเช้า จะช่วยให้เรารับมือกับความเครียดได้ดี
อาหารกึ่งสมุนไพรอีกประเภทที่ช่วยเดินพลังงานของตับ คือ เปลือกส้มตากแห้ง โดยสามารถใช้เปลือกส้มตากแห้งทำเป็นชาสำหรับดื่ม ซอสส้มราดอาหาร หรือแยมผิวส้มทาขนมปัง
หากต้องการให้ออกฤทธิ์เยอะหน่อย ควรใช้เปลือกส้มตากแห้งแบบจีนได้แก่ เปลือกส้มตากแห้งแล้วเก็บไว้ 2 ปี หรือที่เรียกว่า เฉินผี (Chen Pi) ซึ่งแปลตรงตัวว่า เปลือกเก่านั่นเอง
โดยคนจีนนำเปลือกส้มตากแห้งไปใช้ทำซอสส้ม ที่ใช้ราดเป็ดซอสส้มค่ะสามารถหาซื้อได้ตามร้านขายของชำแท้ของจีน และเปลือกส้มแห้งแบบนี้หากนำมาใส่น้ำร้อนแล้วดื่มเป็นชาได้เช่นกัน รสชาติดี หอมอร่อยด้วยค่ะ
ส่วน เครื่องดื่มบำรุงตับและนำความร้อนออกจากตับได้อย่างปลอดภัย คือ น้ำเก๊กฮวย ค่ะ
เก๊กฮวยเป็นสมุนไพรสรรพคุณเย็น เป็นเครื่องดื่มคลายเครียดและบำรุงตับ น้ำเก๊กฮวยแบบดั้งเดิมนั้นจะไม่ใส่น้ำตาลหรือใส่แต่น้อย หากอยากดื่มเพื่อป้องกันโรค ส้มแนะนำให้ดื่มแบบไม่ใส่น้ำตาลหรือน้ำตาลน้อยนะคะ
วิธีการง่ายที่สุดคือ นำดอกเก๊กฮวยแห้งมาชงน้ำร้อนดื่มเป็นชา
หากอยากให้จิตใจสงบ ซึ่งส้มถือว่าช่วยผ่อนคลายความเครียดได้อีกทางหนึ่ง สามารถใช้สมุนไพรแบบไทย ๆ คือ ดอกมะลิและใบเตยโดยนำมาลอยในน้ำดื่ม ช่วยลดความร้อนจากตับที่มาจากความเครียดได้ค่ะ
สังเกตไหมคะว่า อาหารหรือสมุนไพรที่ใช้คลายเครียดนั้นเป็นของที่มีกลิ่นหอมเย็น แค่ได้กลิ่นก็ชื่นใจกันแล้ว หากการทำชาสมุนไพรไม่สะดวก ส้มแนะนำให้ใช้กลิ่นหอมจากน้ำมันหอมระเหยก็ได้ค่ะ สามารถหาได้และพกพาง่าย วางไว้ในห้องนอนหรือที่ทำงานก็ได้
กลิ่นที่แนะนำได้แก่ เปปเปอร์มินต์ ส้ม เก๊กฮวย มะลิ ใบเตยงานวิจัยของฝรั่งบอกว่า หากใช้กลิ่นเปปเปอร์มินต์ในห้องเรียนจะช่วยให้เด็ก ๆ มีสมาธิในการเรียนมากกว่าปกติ และสามารถทำข้อสอบได้ดีกว่าปกติอีกด้วย
ลองทดลองใช้นะคะ จะได้สามารถจัดการกับความเครียดได้แต่เนิ่นไม่ต้องป่วยกัน พร้อมทั้งทำงานและกิจกรรมต่าง ๆ ได้ดีขึ้นด้วยค่ะ
จาก คอลัมน์แพทย์จีนปรับสมดุล นิตยสารชีวจิต ฉบับ 349 (16 เมษายน 2556)
บทความน่าสนใจอื่นๆ
8 เทคนิคหยุด เครียด หยุดทำร้ายสมอง
