ทุกข์ เพราะใจ ใช่ใครทำ บทความให้กำลังใจ จากพระไพศาล วิสาโล
บทความให้กำลังใจ สำหรับคน ทุกข์: หากวางใจไว้ถูกแล้ว ไม่ว่าอะไร ก็ไม่สามารถยัดเยียดความทุกข์ หรือขโมยความปกติสุขไปจากเราได้
หลังจากจีนยาตราทัพเข้ายึดครองทิเบตเมื่อ 50 ปีที่แล้ว ท่านลาเซ ริมโปเช ประสบชะตากรรมเช่นเดียวกับชาวทิเบตอีกมากมาย ทหารจีนต้องการให้ท่านละทิ้งพุทธศาสนาและหันมาสมาทานลัทธิคอมมิวนิสต์ แต่ท่านปฏิเสธ จึงถูกคุมขังและทรมานเป็นเวลานานกว่า 20 ปีจนร่างกายพิการ เมื่อได้รับอิสรภาพ ท่านได้ดั้นด้นข้ามพรมแดนเพื่อมาลี้ภัยในอินเดียกำลังใจ
เคยมีคนถามท่านว่า ตอนที่ถูกคุมขังในทิเบตนั้นท่านกลัวอะไรมากที่สุด แทนที่ท่านจะพูดถึงการทรมานของทหารจีน ท่านกลับตอบว่า ท่านกลัวว่าจะโกรธคนที่ทำร้ายท่าน สำหรับชาวพุทธ ความโกรธเกลียดนั้นน่ากลัวอย่างมาก เพราะสามารถผลักดันให้เราทำบาปด้วยการประทุษร้ายผู้อื่น ใครทำร้ายเรา เขาก็ต้องรับกรรมของเขา แต่ถ้าเราทำร้ายคนอื่น บาปนั้นจะตามติดเราไปและจะต้องชดใช้เมื่อไรก็ไม่รู้ ใครทำร้ายเราจึงไม่เลวร้ายเท่ากับเราทำร้ายคนอื่น
ท่านลาเซคงมีเหตุผลมากกว่านั้น เมื่อทหารจีนทรมานท่าน ท่านก็ทุกข์แต่กาย แต่เมื่อใดที่ท่านรู้สึกโกรธคนที่ทำร้ายท่าน ท่านไม่เพียงทุกข์กายเท่านั้น แต่ยังทุกข์ใจด้วยเพราะถูกความโกรธเผาลน ทุกข์กายนั้นยังพอไหว ส่วนทุกข์ใจสร้างความทรมานอย่างมาก และนั่นคือสิ่งที่ท่านไม่อยากให้เกิดขึ้น
ท่านลาเซคงอยากจะบอกว่า ทหารจีนนั้นทำได้อย่างมากก็คือทำร้ายร่างกายท่าน แต่ทำให้ท่านทุกข์ใจไม่ได้ แต่เมื่อใดที่ท่านปล่อยให้ความโกรธครอบงำใจ ความทุกข์ทรมานก็จะตามมา ดังนั้นสิ่งที่ท่านพยายามทำก็คือ รักษาใจไม่ให้โกรธผู้ที่ทรมานท่าน
พูดอีกอย่างก็คือ ใครทำร้ายเราเพียงใดก็ไม่ทำให้ทุกข์ได้หากใจไม่ยินยอมหรือร่วมมือด้วย เรียกว่าตบมือข้างเดียวไม่ดัง อย่างไรก็ตาม ผู้คนส่วนใหญ่เมื่อมีความทุกข์ใจ ก็มักจะโทษสิ่งภายนอก เช่น เพื่อนร่วมงานเจ้านาย ลูกน้อง จราจรที่แน่นขนัด ดินฟ้าอากาศ สภาวะเศรษฐกิจ ฯลฯ แต่ลืมมองไปว่า ใจเราเองก็มีส่วนร่วมอย่างมาก เช่น ปล่อยให้ความหงุดหงิด โกรธเคืองมารบกวนจิตใจ
สิ่งภายนอกนั้นทำได้อย่างมากก็คือบีบคั้นร่างกาย พรากของหวงและคนรักไปจากเรา ทำให้การงานสะดุด แต่ไม่สามารถทำให้เราทุกข์ใจได้เลย มันทำได้แค่ชวนให้เราขัดใจ เศร้าโศก กลัดกลุ้ม วิตกกังวล แต่เราไม่รับ “คำชวน” ของมันก็ได้ นั่นหมายความว่า จะทุกข์ใจหรือไม่ อยู่ที่ใจเรา สิ่งภายนอกนั้นเราควบคุมได้ยาก จริงอยู่ใจเราก็ควบคุมไม่ได้เช่นกัน แต่เราสามารถดูแลรักษาใจได้มากกว่าสิ่งนอกตัว
ดังนั้นเมื่อใดที่มีความทุกข์ใจ แทนที่จะเรียกร้องหรือพยายามบงการให้สิ่งภายนอกเป็นไปตามใจเรา จะไม่ดีกว่าหรือหากเราหันมาจัดการกับใจของเรา เริ่มต้นด้วยการคาดหวังสิ่งต่าง ๆ ตามความเป็นจริง ยอมรับทุกสิ่งเมื่อเกิดขึ้นแล้ว และมีสติรู้เท่าทันอารมณ์อกุศลต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นเมื่อมีอะไรมากระทบหรือเมื่อเกิดเหตุการณ์เลวร้ายขึ้น
ใครทำอะไรเราก็ไม่เลวร้ายเท่ากับใจที่วางไว้ผิด แต่หากวางใจไว้ถูกแล้ว ไม่ว่าอะไรก็ไม่สามารถยัดเยียดความทุกข์หรือขโมยความปกติสุขไปจากเราได้
บทความน่าสนใจ
เสียได้เสียไป ใจไม่ทุกข์ บทความจาก พระไพศาล วิสาโล
ยิ่งทุกข์ ยิ่งมีภูมิคุ้มกันความทุกข์ บทความจาก พระไพศาล
ป่วยกายแต่ใจไม่ป่วย เรื่องเล่าของผู้ป่วยระยะสุดท้าย
สักวันหนึ่งคงเป็นวันของเรา ธรรมะสำหรับคน ท้อแท้ หมดกำลังใจ
พระไพศาล วิสาโล กับการจาริกสู่ความสุขอันประเสริฐ
พระไพศาล วิสาโล กับการบรรยายธรรม “พบทุกข์ เจอธรรม” – Secret Magazine
ความตายเป็นเรื่องไม่ไกลตัว – พระไพศาล วิสาโล
“ธรรม” ที่พึ่งพิงของชีวิต บทความให้แง่คิด จาก พระไพศาล วิสาโล
