นาง วิสาขา หญิงงามแห่งพุทธสมัย
ไม่ว่ายุคไหนสมัยไหนก็ดูเหมือนว่าเรื่องความสวยความงามจะอยู่คู่โลกมาตลอด ยิ่งเดี๋ยวนี้มีผลิตภัณฑ์เสริมความงามออกมาเพื่อประทินโฉมตั้งแต่ศีรษะจรดเท้า กว่าจะสวยได้ครบถ้วนกระบวนความ จึงต้องหมดค่าเครื่องสำอางไปมาก อันที่จริงแล้วมีน้อยคนนักที่จะรู้ว่า การจะสวยให้ครบเครื่องนั้นมีเคล็ดลับอยู่เพียงนิดเดียว เคล็ดลับที่ว่านั้นผู้คนสมัยพุทธกาลเขารู้กันดี แต่คนที่รู้ดีที่สุดเห็นจะได้แก่ หญิงงามแห่งพุทธสมัยที่ชื่อ“ วิสาขา ”
มาตรฐานความงามพร้อม
ครูอาจารย์มักจะอ้างถึงนางวิสาขาทุกครั้งเมื่อลูกศิษย์ถามว่า”เบญจกัลยาณี”มีความหมายว่าอย่างไร นางเป็นต้นแบบของหญิงที่มีความงามครบทั้งห้าประการ อันประกอบด้วย 1.ผมงามเหมือนกำหางนกยูง 2.ริมฝีปากงามเหมือนสีผลตำลึงสุก เรียบสม่ำเสมอและปิดมิดชิด 3.กระดูกงาม ฟันขาวเหมือนไข่มุก เรียงเป็นระเบียบ 4.ผิวงาม เกลี้ยงเกลา ถ้าขาวก็ขาวเหมือนดอกกรรณิการ์ ถ้าดำก็นวลเหมือนดอกอุบลเขียว 5.วัยงามเป็นสาวสวยพริ้งอยู่เสมอ
เคล็ดลับความงามของนางวิสาขา คือ การมีศรัทธามั่นคงในพระรัตนตรัย รักษาศีลและเจริญภาวนา อีกทั้งยังทำบุญบริจาคทานอยู่เป็นนิตย์ ถึงขนาดพระพุทธเจ้าทรงยกย่องให้นางเป็นผู้เลิศในการถวายทาน ไม่ว่าในแต่ละชาติภพ วิถีชีวิตของนางจะเป็นเช่นไร นางก็ยังคงมุ่งอุทิศตนเพื่อพระพุทธศาสนา กุศลผลบุญเหล่านั้นส่งผลให้นางเกิดมารูปสวย รวยทรัพย์ กลายเป็นมาตรฐานความงามพร้อมของผู้หญิงทุกยุคทุกสมัย
ทุกลมหายใจเพื่อรับใช้พระพุทธศาสนา
พระพุทธเจ้าทรงยกย่องนางวิสาขาให้เป็นผู้เลิศด้านการถวายทาน เพราะนางมีศรัทธาในพระพุทธศาสนาอย่างมั่นคง ถึงขนาดอุทิศทุกลมหายใจเพื่อแบ่งเบาภาระของพระพุทธเจ้าเลยก็ว่าได้ แม้ต้องขัดแย้งกับครอบครัวของสามีที่นับถือลัทธิชีเปลือย นางก็ยังยืนกรานจะอยู่ใต้ร่มพระบารมีของพระพุทธองค์ มิเพียงเท่านั้นนางยังชักชวนให้พ่อแม่ของสามีได้มีโอกาสฟังธรรมจากพระพุทธเจ้า เมื่อเกิดความเลื่อมใสศรัทธา ทั้งคู่นึกขอบคุณในคำแนะนำของนางวิสาขา โดยเฉพาะมิคารเศรษฐีผู้เป็นพ่อสามีนั้น ถึงกับถือว่านางวิสาขาเป็นผู้นำความสว่างมาสู่ชีวิตตนจนถึงขนาดเรียกนางวิสาขาว่า “แม่” ด้วยความเคารพนับถือ
แม่แห่งพุทธสมัย
ความที่นางวิสาขาเป็นผู้มีวัยงาม แม้อายุจะล่วงไปถึง 120 ปี แต่รูปกายของนางก็ยังคงสวยสดใสไม่ต่างอะไรกับหญิงแรกรุ่น ด้วยความที่มีผิวผุดผ่องและผมดำสลวย หลายคนแทบไม่เชื่อว่า นางเป็นมารดาของบุตรธิดาถึง 20 คน บุตรธิดาเหล่านั้นยังสืบสานวงศ์ตระกูลจนมีลูกหลานอีกจำนวนมาก ตลอดอายุขัยของนางวิสาขา นางเป็นแม่ของลูกๆ เป็นย่าและยายของหลานๆ เป็นคุณย่าทวดและคุณยายทวดของเหลนๆรวมเบ็ดเสร็จลูกหลาน และเหลนของนางมีถึง 8,420 คน ทุกคนสามารถสัมผัสได้ถึงความรักและความปรารถนาดีที่นางมีให้ ไม่มีใครปฏิเสธได้ว่า นอกจากนางจะเป็นอุบาสิกาตัวอย่างในวิถีธรรมแล้ว ในวิถีแห่งโลกนางวิสาขายังมีตำแหน่งที่คู่ควรอีกหลายตำแหน่งด้วยกันนั่นก็คือ“แม่ตัวอย่าง” “คุณย่า-คุณยายตัวอย่าง”และแถมท้ายด้วย“คุณทวดตัวอย่าง”อีกหนึ่งตำแหน่ง
อุบาสิกาตัวอย่าง
กิจนานัปการที่นางวิสาขามุ่งมั่นทำเพื่อพระพุทธศาสนาแสดงให้เห็นถึงจิตใจที่เสียสละอย่างเด่นชัด ทุกครั้งที่พบว่าพระพุทธเจ้าหรือคณะสงฆ์มีปัญหาติดขัดเกี่ยวกับการปฏิบัติธรรมบำเพ็ญเพียร นางไม่รีรอที่จะเข้าช่วยแก้ปัญหา ตัวอย่างเช่น เมื่อทราบข่าวว่ากุฏิมีไม่เพียงพอสำหรับพระสงฆ์ใช้ปฏิบัติธรรม นางก็บริจาคเครื่องประดับล้ำค่าของตนเป็นทุนสร้างกุฏิเพิ่ม เมื่อได้ยินว่า การที่ภิกษุและภิกษุณีเปลือยกายอาบน้ำเป็นทัศนะอันอุจาด นางริเริ่มความคิดที่จะถวายผ้าอาบน้ำฝนแด่พระภิกษุ และถวายผ้าผลัดอาบน้ำสำหรับภิกษุณี จนเป็นประเพณีถวายผ้าอาบน้ำพระมาถึงปัจจุบัน
เมื่อเห็นว่า พระอาคันตุกะ พระที่ต้องเดินทางไกล พระอาพาธ และพระที่ดูแลพระอาพาธ ไม่ใคร่จะสะดวกในการบิณฑบาต นางก็ถวายภัตตาหารแด่เหล่าภิกษุดังกล่าว และเมื่อตระหนักว่า ภิกษุที่ป่วยไข้มิได้ฉันยารักษาโรคนางก็ทูลขออนุญาตพระพุทธเจ้าถวายยารักษาอาการป่วยไข้ให้แด่พระภิกษุ
ภาพของนางวิสาขาในสายตาของศาสนิกชนทั่วไปจึงมิใช่อะไรอื่น หากแต่เป็นต้นแบบของบุคคลที่ยึด“การให้”เป็นสรณะของชีวิต
เรื่อง : อิสระพร บวรเกิด
ภาพ : จิตรกรรมนางวิสาขา วัดปทุมวนาราม
บทความน่าสนใจ
พระโกณฑธานเถระ ภิกษุผู้มีสตรีติดตามอยู่เบื้องหลัง
นิทานสอนใจ พระเจ้าอโศก ขุนศึกหน่ายสนามรบ
ทำอย่างไรเมื่อ ความรัก พาเรามาผิดทาง อุทาหรณ์จากสตรีสมัยพุทธกาล
สิ่งที่ พระนางพิมพา ทำเพื่อพระพุทธเจ้า แง่มุมที่ชาวพุทธไม่ค่อยรู้
