ช่วงไหนทำงานหนักๆ หรือพักผ่อนน้อย เป็นธรรมดาที่จะรู้สึกมึนๆ อึนๆ ไม่มีสมาธิ ซึ่งอาการเหล่านี้เกิดจากภาวะที่เรียกว่า สมองล้า ซึ่งมักเกิดขึ้นกับคนในวัยเรียน และวัยทำงาน หากปล่อยปัญหาเหล่านี้ไปในระยะยาว จากสมองล้า ก็อาจจะทำให้กลายเป็นสมองเสื่อมได้ เพราะอย่างนั้นแล้ว อาการสมองล้าน่ากลัวกว่าที่คิดอีกค่ะ
สมองล้า เป็นภาวะที่ประสิทธิภาพการทำงานของสมองลดลง เพราะสารสื่อประสาทในสมองเสียสมดุลไป ซึ่งอาการที่บ่งชี้ได้ว่าอยู่ในภาวะสมองล้า คือ สมองตื้อ คิดอะไรไม่ออก นอนไม่หลับ ปวดหัว อารมณ์ขึ้นลง รู้สึกเหนื่อยล้าอ่อนเพลีย งงๆ อึนๆ โดยอาการเหล่านี้เกิดได้จากทั้งพักผ่อนไม่เพียงพอ เครียด นอนไม่หลับ รวมไปถึงผลข้างเคียงจากยาบางชนิด และหากปล่อยเรื้อรังก็อาจทำให้สมองเสื่อม กลายเป็นอัลไซเมอร์ได้อย่างที่บอกไว้ข้างต้นเลยค่ะ
สารสื่อประสาท ตัวสำคัญลดสมองล้าและช่วยบำรุงสมอง
จะเห็นได้ว่า “สารสื่อประสาท” ในสมองสิ่งสำคัญในการแก้ไขปัญหาสมองล้า โดยคีย์หลักคือ สารคาร์โนซีน (Carnosine) ซึ่งเป็นโปรตีนไดเปปไทด์ขนาดเล็ก (Dipeptide) ที่ร่างกายสามารถสังเคราะห์ขึ้นได้เองตามธรรมชาติ จากกรดอะมิโนจำเป็น 2 ชนิด คือ อะลานีน (Alanine) และ ฮีสทีดีน (Histidine) โดยคาร์โนซีนนี้จะอยู่ในเซลล์เนื่อเยื่ออวัยวะสำคัญๆ คือ สมอง กล้ามเนื้อ หัวใจ ไต
คาร์โนซีน เป็นกรดอะมิโนที่พบได้ในเนื้อสัตว์ ไม่ว่าจะเป็นเนื้อหมู ปลาบางชนิด และเนื้อไก่ แต่จะไม่พบในพืชผักผลไม้ โดยร่างกายจะดูดซึมได้ดีที่สุดในช่วงเช้า ที่เราเพิ่งตื่น และปริมาณของคาร์โนซีนที่พบได้ในร่างกายนั้นจะลดลงเรื่อย ๆ ตามอายุที่เพิ่มมากขึ้นเพราะฉะนั้นจึงจำเป็นต้องหาสารคาร์โนซีนเติมให้กับสมองและร่างกายอย่างสม่ำเสมอ
คาร์โนซีน ช่วยลดสมองล้า
คาร์โนซีน ไม่เพียงเป็นสารสื่อประสาทที่จำเป็นของร่างกาย แต่ยังเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ลดการอักเสบ และช่วยชะลอความเสื่อมของเซลล์ จึงมีคุณสมบัติในการลดการเกิดโรคอัลไซเมอร์ ภาวะขาดเลือดในสมองและหัวใจ อีกทั้งช่วยให้หัวใจเต้นได้ดีขึ้น ในส่วนของผู้ที่มีภาวะเบาหวาน คาร์โนซีนยังช่วยป้องกันการเกิดโรคแทรกซ้อนได้อีกด้วย
ในส่วนของสมอง คาร์โนซีนช่วยให้มีสมาธิมากขึ้น เพิ่มความจำระยะยาว เพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของสมองส่วนหน้า ที่มีหน้าที่ควบคุมความคิด การวิเคราะห์ ตัดสินใจ รวมไปถึงอารมณ์ และพฤติกรรมต่างๆ จึงทำให้สมองทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ
ทั้งนี้คาร์โนซีนไม่เพียงช่วยประสิทธิภาพการทำงานของสมองและร่างกายในระยะยาวแล้ว ยังช่วยในชีวิตประจำวันอีกด้วย
ลดความเหนื่อยล้า และฟื้นฟู ร่างกาย
หากร่างกายเหนื่อยล้า คาร์โนซีนจะช่วยบรรเทาลงได้ ส่วนคนที่ออกกำลังกายอย่างหนักก็จะช่วยกระตุ้นการฟื้นฟูกล้ามเนื้อที่ได้ เพิ่มประสิทธิภาพออกกำลังกาย ทั้งนี้มีงานวิจัยพบว่า หากได้รับคาร์โนซีน และแอนเซอรีนหนึ่งในกรดอะมิโนตัวสำคัญ ก่อนออกกำลังกาย 60 นาที จะช่วยเพิ่มสมรรถภาพการออกกำลังกายได้
ปรับอารมณ์
คาร์โนซีนช่วยลดเรื่องการปรับอารมณ์ให้สมดุล ลดความล้าของจิตใจที่เกิดจากความเครียดในชีวิตประจำวัน โดยมีงานวิจัยค้นพบว่า การดื่มเครื่องดื่มที่มีคาร์โนซีนต่อเนื่องนาน 4 สัปดาห์ ช่วยบรรเทาความเครียด และความล้าจากการใช้สมองทำงานทั้งวันได้
ในปัจจุบันยังไม่มีการกำหนดปริมาณที่ควรได้รับในแต่ละวัน แต่ส่วนใหญ่แล้วเราจะได้รับคาร์โนซีนจากอาหารที่รับประทาน ซึ่งปริมาณจะมาก น้อย ขึ้นอยู่กับประเภทของเนื้อสัตว์ และกรรมวิธี โดยยิ่งผ่านความร้อน ความดันมากเท่าไหร่ก็จะมีคาร์โนซีนมากขึ้นได้ เช่น ซุปไก่สกัด นอกจากนั้นยังมีงานวิจัยที่ทดลองกับกลุ่มตัวอย่างพบว่า หากได้รับคาร์โนซีนอย่างสม่ำเสมอ จะช่วยให้การทำงานของสมองมีประสิทธิภาพมากขึ้น
