สมุนไพรใกล้ตัว ใช้มาต่อเนื่องนับพันปี

เรื่องเล่า สมุนไพรใกล้ตัว ครั้งนี้แอดหยิบยกมาจากคัมภีร์ทางศาสนาไม่ว่าจะเป็น พุทธ คริสต์ อิสลาม และจากคัมภีร์อายุรเวช ซึ่งผ่านกาลเวลามานานนับพันปี ซึ่งกาลเวลาที่นานขนาดนี้เป็นเครื่องการันตีได้ว่า สมุนไพรเหล่านี้เต็มไปด้วยสรรพคุณที่ผ่านการพิสูจน์มาแล้ว

หอมหัวใหญ่

จากคัมภีร์อัลกุรอาน โดยมีทูตสวรรค์ญิบรีลเป็นผู้นำความมาบอกให้ท่านเป็นผู้เผยแผ่ศาสนา ต่อมาท่านได้รับพระโองการติดต่อกัน 23 ปี และได้รวบรวมเนื้อหาไว้ถึง 11 ซูเราะฮ์หรือบทกลายเป็นคัมภีร์อัลกุรอาน ซึ่งพี่น้องชาวมุสลิมได้นำมาใช้เป็นธรรมนูญในการดำรงชีวิตสืบต่อกันมางานวิจัยจาก University of Kashmir ประเทศอินเดีย ได้ศึกษาเนื้อความในคัมภีร์พบว่ามีการกล่าวถึงพืชผัก สมุนไพรใกล้ตัว

หอมหัวใหญ่ มีแคลเซียม ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม กำมะถัน ซีลีเนียม แมกนีเซียม เบต้าแคโรทีน และกรดโฟลิกสูง อีกทั้งมีสารไซโคลอัลลิอินช่วยละลายลิ่มเลือดที่มักไปอุดตันหลอดเลือด ลดความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือด เมื่อกินเป็นประจำจะช่วยลดคอเลสเตอรอล ความดันโลหิต และระดับน้ำตาลในเลือด มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อ ช่วยลดการอักเสบ บรรเทาอาการหอบหืด กระตุ้นให้เม็ดเลือดขาวทำงาน ระบบภูมิคุ้มกันจึงทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ

สูตรพลาสเตอร์หอมหัวใหญ่ สรรพคุณรักษาแผลสด ห้ามเลือดลดการติดเชื้อ

วิธีทำ ใช้หอมหัวใหญ่สับละเอียด 2 ช้อนชา คั้นเอาแต่น้ำมาทาที่แผล จากนั้นปิดพลาสเตอร์ แล้วทำซ้ำโดยเปลี่ยนพลาสเตอร์ทุกวัน
แผลจะค่อย ๆ แห้ง

สูตรน้ำเชื่อมหอมหัวใหญ่ สรรพคุณแก้ไอ บรรเทาอาการเจ็บคอ

วิธีทำ ใช้หอมหัวใหญ่ 1 หัวผ่าครึ่ง วางหงายลงในกล่องพลาสติกโรยน้ำตาลทรายแดง 2 ช้อนชาไปบนเนื้อหอมหัวใหญ่ให้ทั่ว จากนั้น
ปิดฝาแล้วนำไปแช่ตู้เย็นข้ามคืน (8 ชั่วโมง) จะมีน้ำจากหอมหัวใหญ่ซึมออกมา นำน้ำหวานที่ได้มาจิบแก้ไอครั้งละ 1 ช้อนชา เมื่อมีอาการ

งา

จากพระไตรปิฎก เล่มที่ 5 พระวินัยปิฎก เล่มที่ 5 มหาวรรค ภาค 2 กล่าวถึงสมัยพุทธกาลไว้ว่า

สมัยนั้นภิกษุรูปหนึ่งอาพารเป็นฝึ ภิกษุทั้งหลายจึงนำเรื่องนี้ไปกราบทูลพระผู้มีพระภาค (พระพุทธเจ้า) ให้ทรงทราบ พระผู้มีพระภาครับสั่งว่า ‘ภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตการผ่าตัด’
ภิกษุนั้นต้องการงาบด ภิกษุทั้งหลายจึงนำเรื่องนี้ไปกราบทูลพระผู้มีพระภาคให้ทรงทราบ พระผู้มีพระภาครับสั่งว่า ‘ภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตงาบด’

ศาสตร์การแพทย์แผนไทยอธิบายว่า งามีรสฝาด หวาน ขม น้ำมันงา ใช้หุง หรือปรุงเป็นน้ำมันใส่บาดแผลได้ดี ในตำรับอายุรเวทซึ่งเป็นตำรายาแผนโบราณของอินเดียอธิบายว่า งาช่วยบำรุงร่างกาย สมานแผลในลำไส้ แก้ท้องผูก และ
ใช้รักษาแผลภายนอกได้

ปัจจุบันมีผลการวิจัยพบว่า งามีสารลิกแนน (Lignan) สำคัญ 2 ชนิด ได้แก่ เซซามิน (Sesamin) และเซซาโมลิน (Sesamolin) ปริมาณสูง ช่วยลดคอเลสเตอรอล และความดันโลหิต เพิ่มระดับวิตามินอี เพิ่มอัตราการกำจัดสารพิษ ต้านแบคทีเรีย เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ จึงชะลอโรคที่มาจากความเสื่อมต่างๆ ได้ เช่น โรคข้อเสื่อม ปกป้องเซลล์ประสาทที่ดี พื้นฟูเชลล์ประสาทที่เสื่อม จึงชะลอโอกาสเกิดโรคสมองเสื่อมได้

นอกจากนี้งายังมีส่วนประกอบที่มีประโยชน์อื่นๆ อีก เช่น โปรตีน วิตามินบี 1 บี 2 บี 3 บี 6 บี 9 พร้อมด้วยแร่ธาตุสำคัญ ได้แก่ เหล็ก ไฮโอดีน สังกะสี ซีลีเนียม แคลเซียม และฟอสฟอรัส จึงมีสรรพคุณช่วยต้านเชื้อรา การอักเวบ และการกลายพันธุ์ของเซลล์ได้

สูตรยาลูกกลอนงา

สรรพคุณบำรุงสมอง

ส่วนผสม

งาบด 1 ช้อนโต๊ะ
ผงมะขามป้อม 1 ช้อนโต๊ะ
น้ำผึ้ง 1 ช้อนชา

วิธีทำ ผสมให้เข้ากัน ปั้นเป็นก้อน กินหลังอาหารเช้า – เย็น

สูตรยาระบายน้ำงา

สรรพคุณขับปัสสาวะและอุจจาระ

ส่วนผสม

งา 1 ช้อนชา
น้ำสุกต้มเดือด 250 มิลลิลิตร (1 แก้ว)

วิธีทำ แช่งาในน้ำต้มสุกเดือด ประมาณ 5 นาที ดื่มขณะท้องว่าง

ตะไคร้หอม

จากคัมภีร์อายุรเวท รองศาสตราจารย์ ดร.อ้อมบุญ วัลลิสุต ภาควิชาเภสัชวินิจจัย คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ได้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับ “สมุนไพรที่ใช้ในอายุรเวท” โดยอ้างอิงจาก History of Hindu Medical Science โดย Bhagvat Sinh Jee, Logos Press, New Delhi, 1895 (reprinted 1998) ในห้องสมุด Aligahr Muslim University, Aligahr, India ความว่า อายุรเวทเป็นศาสตร์การแพทย์ของชาวอารยันหรือชาวฮินดู ซึ่งมีหลักเกณฑ์ในการใช้สมุนไพรที่ลึกซึ้ง โดยมีหลักในการจำแนก สมุนไพร 5 ประการ คือ

Rasa คือ รส
Guna คือ คุณสมบัติ
Veerya คือ กำลัง
Vipaka คือ การแปรเปลี่ยนของสมุนไพร เมื่อเข้าไปในร่างกายมนุษย์
Prabhava คือ ความเฉพาะ

สำหรับตะไคร้ หรือ Lemongrass และมีอีกชื่อหนึ่งว่า Fever Grass ซึ่งดูเข้ากัน กับสรรพคุณแก้ไข้ที่เรากำลังจะพูดถึงนี้ ตะไคร้แก้ไข้ที่ว่านี้เป็นตะไคร้หอม ไม่ใช่ตะไคร้บ้านที่เรากินกัน มีลักษณะเป็นไม้ล้มลุก สูงประมาณ 2 เมตร ใบยาว กว่าตะไคร้บ้าน ปลายใบห้อยลงปรกดิน มีกลิ่นหอมเอียน ก้านใบเป็นกาบซ้อนกันแน่นมีสีเขียวปนม่วงแดง ต้นและใบมีกลิ่นฉุนจนรับประทานเป็นอาหารไม่ได้

ตำรับแก้ไข้

สรรพคุณช่วยลดอุณหภูมิของร่างกายได้

วิธีทำ ก็หั่นตะไคร้ทั้งต้น นำมาต้มดื่มอุ่น ๆ เหมือนชาตะไคร้ นอกจากนี้ก็ยังมีคนแนะนำให้ใช้ตะไคร้ร่วมกับขิง โดยตวงขิงและตะไคร้ที่หั่นแล้วอย่างละ 1 ถ้วย ต้มกับน้ำ 3 แก้ว ตั้งไฟแล้วเคี่ยวด้วยไฟอ่อนไปเรื่อย ๆ จนน้ำงวดลงประมาณ
2 ใน 3 แบ่งดื่มวันละ 3 – 4 ครั้งจนหมด

สะระแหน่

ทุกวันนี้มีการศึกษาองค์ความรู้ในการใช้สมุนไพรตามที่ปรากฎในคัมภีร์ไบเบิล พบว่า มีการผสานองค์ความรู้ทางการแพทย์ทั้งจากกรีก โรมัน อียิปต์ ยิว ในดินแดนอิสราเอลและปาเลสไตน์ยุคโบราณหลอมรวมกัน มีการนำมาประยุกต์ใช้ โดยแพทย์ธรรมชาติบำบัดยุคปัจจุบันอย่างกว้างขวาง โดยเฉพาะในสหรัฐอเมริกา ซึ่ง ดอกเตอร์จอช แอกซ์ ผู้เขียนหนังสือต้านธรรมชาติบำบัดอย่าง Eat Dirt, The Real Food Diet Cookbook และ Essential Oils Ancient Medicine
กล่าวถึงสมุนไพรที่น่าสนใจไว้มากมาย

“วิบัติแก่เจ้า พวกธรรมาจารย์และพวกฟารีสี คนหน้าซื่อใจคด ด้วยพวกเจ้าถวายสิบซักหนึ่ง ของสะระแหน่ ยี่หร่า และขมิ้น ส่วนข้อสำคัญ แห่งพระราชบัญญัติ คือการพิพากษา ความเมตตาและความเชื่อนั้นได้ละเวันเสีย สิ่งเหล่านั้น
พวกเจ้าควรได้กระทำอยู่แล้ว แต่สิ่งอื่นนั้นไม่ควร ละเว้นด้วย”
มัธธิว 23 : 23

พืชในสกุล Mentha ตามภาษาเดิมในคัมภีร์ที่คนไทยคุ้นเคยคือ สะระแหน่ มีสรรพคุณระบุไว้ในฐานข้อมูลยาตำรับคณะ
เภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ว่ามีสารเมนทอล เมื่อนำมาทาเฉพาะที่ทำให้รู้สึกเย็นแล้วตามด้วยความรู้สึกร้อนจึงช่วยกระตุ้นการไหลเวียนเลือด ถ้านำไปกินจะช่วยกระตุ้นระบบประสาท ขับเหงื่อ ทำให้ไข้ลดได้ มีฤทธิ์ต้านแบคทีเรีย
และ น้ำมันจากต้นสะระแหน่ช่วยกระตุ้นการย่อยอาหาร

ในตำรายาไทยมีการนำสะระแหน่มาใช้เป็นส่วนประกอบของยาแก้ไอ 2 ตำรับ ได้แก่ ยาแก้ไอผสมมะขามป้อม ยาแก้ไอผสม มะนาวดอง และมีอีก 1 ตำรับนำมาใช้เป็นส่วนผสมซองยาเลือดงาม มีสรรพคุณรักษาอาการปวดประจำเดือนของผู้หญิงได้

สูตรชาสะระแหน่

สรรพคุณบรรเทาอาการหวัด ปวดศีรษะ ไอ เจ็บคอ และขับลม

ส่วนผสม

ใบสดของสะระแหน่หรือสเปียร์มินต์ เปปเปอร์มินต์ 2 ช้อนชา
น้ำร้อน 1 แก้ว (250 มิลลิกรัม)

วิธีทำ ใช้ใบสดของสะระแหน่หรือสเปียร์มินต์ เปปเปอร์มินต์ สับละเอียดผสมกับน้ำร้อน แช่ทิ้งไว้ 2 -3 นาที นำมาดื่ม ขณะที่ยังอุ่น วันละ 2 ครั้ง เช้า – เย็น