โรอัลด์ ดาห์ล นักเขียนที่รัก

เดือนสิงหาคม ปี ค.ศ. 1933 โรอัลด์ ดาห์ล ในวัยสิบหกปี ตัดสินใจไปพักร้อนตามลําพังเป็นครั้งแรกในชีวิต เงิน 24 ปอนด์ ในเวลานั้นถือว่าพอสําหรับการท่องเที่ยวในฝรั่งเศสนาน 2 สัปดาห์ ทว่าไม่พอสําหรับค่ารถไฟขากลับจากลอนดอนถึงบ้าน ขณะอยู่บนเรือข้ามฟาก (จากฝรั่งเศสไปเกาะอังกฤษ) เขาจึงเอ่ยปากขอยืมเงินจากชายแปลกหน้าคนหนึ่งด้วยความกล้า ๆ กลัว ๆ โดยสัญญาว่าจะส่งเงินคืนให้ทันทีเมื่อถึงบ้าน เมื่อฟังจบชายคนนั้นก็ส่งยิ้มกว้างจัดจนตาหยี พร้อมกับยื่นธนบัตรใหม่เอี่ยมใบละ 10 ชิลลิงมาให้

“นี่ไง” เขาพูด “เก็บไว้เถอะ เป็นของขวัญจากผม ผมยังมีเงินอยู่ในกระเป๋านี่เยอะเชียว”

โรอัลด์ ดาห์ล เล่าว่า นี่เป็นการแสดงออกที่ดูเหมือนเล็กน้อย แต่ติดแน่นอยู่ในความทรงจําอันสดใสของเขาเป็นเวลาอย่างน้อย 60 ปี

โรอัลด์ ดาห์ลมองเห็นความงดงามของสิ่งเล็ก ๆ เช่นนี้เสมอ และมักจะถ่ายทอดสิ่งเหล่านี้ลงในหนังสือของเขา อันที่จริงเขาเขียนทั้งบทความ เรื่องสั้น บทภาพยนตร์ และนวนิยาย ทว่างานที่สร้างชื่อเสียงให้เขามากที่สุดคือวรรณกรรมสําหรับเด็ก… เช่น ชาร์ลีกับโรงงานช็อกโกแลต, มาทิลด้า นักอ่านสุดวิเศษ, พี้ชยักษ์ ฯลฯ

เรื่องราวการผจญภัยอันสนุกสนานและคุณธรรมที่สอดแทรกไว้อย่างกลมกลืนชนิดที่คนอ่านไม่ทันรู้สึกตัว คือสิ่งที่นักอ่านสามารถคาดหวังจากวรรณกรรมสําหรับเด็กดี ๆ สักเล่ม ซึ่งเราจะพบสิ่งเหล่านี้โดดดึ๋ง ๆ ๆ วิบ ๆ วับ ๆ อยู่ตรงนั้นบ้างตรงนี้บ้างในหนังสือทุกเล่มของโรอัลด์ ดาห์ล ทว่าสิ่งที่เขาให้ความสําคัญไม่แพ้อย่างอื่นที่ว่ามา และบางทีจะสําคัญกว่าด้วยซ้ําก็คืออารมณ์ขัน

โรอัลด์ ดาห์ล บอกว่า หนังสือสําหรับผู้ใหญ่จะมีอารมณ์ขัน หรือไม่ก็ได้ แต่หนังสือสําหรับเด็ก อารมณ์ขันเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้ และนี่น่าจะเป็นเหตุผลสําคัญอีกอย่างหนึ่งที่ทําให้เด็ก ๆ พากันหลงรักนักเขียนผู้ยิ่งใหญ่คนนี้

“แม่มดตัวจริงจะสวมถุงมือไว้เสมอ เพราะพวกเธอไม่มีนิ้วมือ…มีเฉพาะอุ้งมืองอ ๆ ผอม ๆ เหมือนแมว…แม่มดจะหัวล้านเกลี้ยงเหมือนไข่ต้ม จึงต้องสวมวิกเพื่อซ่อนหัวล้าน แม่มดจริง ๆ จะมีรูจมูกค่อนข้างใหญ่กว่าคนทั่วไปเล็กน้อย รอบ ๆ  รูจมูกแต่ละรูมีรอยหยักเป็นคลื่นสีชมพู…แม่มดมีพลังในการดมกลิ่นที่สุดยอดสามารถได้กลิ่นเด็ก ๆ ที่ยืนอยู่ห่างออกไปคนละฝั่งถนนแม้แต่ในคืนที่มืดที่สุด” (จากเรื่อง The Witch แปลเป็นภาษาไทยในชื่อ แม่มด จัดพิมพ์โดยสํานักพิมพ์ผีเสื้อ)

ที่น่าสนใจคือ แม้ว่าโรอัลด์ ดาห์ลจะเขียนหนังสือด้วยจินตนาการอันไร้ขอบเขต จนดูเหมือนว่าเขาเป็นคนที่ชอบแหกกฎ แต่อันที่จริงเขาเป็นคนที่เคารพกฎเกณฑ์มากและมีวินัยสุด ๆ …สมัยที่ยังมีชีวิตอยู่ โรอัลด์ ดาห์ลจะนั่งเขียนงานในห้องทํางาน (กระท่อม) ของเขา ตั้งแต่เวลาประมาณ 10.30 น. จนถึงเวลาอาหารกลางวัน เขาจะพักอ่านหนังสือและทํางานอื่นเล็ก ๆ น้อย ๆ ในช่วงบ่ายและจะกลับไปเขียนอีกครั้งตอน 16.00 น…เขาทําเช่นนี้ทุกวันเป็นกิจวัตรจนกระทั่งเสียชีวิตไปเมื่อปี ค.ศ. 1990

แม้จะเสียชีวิตไปนานกว่าสิบปี แต่ทุก ๆ วันที่ 13 กันยายน ซึ่งเป็นวันคล้ายวันเกิดของเขา แฟนนักอ่านจากทั่วโลกก็ยังคงเฉลิมฉลองวันโรอัลด์ ดาห์ล ร่วมกัน (ติดตามรายละเอียดได้ที่www.roalddahl.com)

เขียนของเขาทําให้เด็ก (และผู้ใหญ่) จํานวนมากเปลี่ยนแปลงไป กลายเป็นคนที่อ่อนโยน เห็นอกเห็นใจคนอื่น (รวมทั้งสัตว์และต้นไม้) ทําทุกสิ่งทุกอย่างด้วยความกระตือรือร้น เชื่อมั่นในความดี และเชื่อกระทั่งว่าความดีจะทําให้เกิดปาฏิหาริย์ เพราะรู้ว่านั่นคือสิ่งที่โรอัลด์ ดาห์ลเชื่อมั่นและอยากเห็นในตัวเด็ก ๆ

น่าแปลกตรงที่สิ่งเหล่านี้ พ่อแม่พยายามพร่ําสอนแทบตาย แต่เด็ก ๆ ไม่ยักเชื่อ กลับมาเชื่อและทําตามโดยดีก็ตอนที่ได้อ่านหนังสือของเขานี่แหละ!