อาการแพนิค คืออะไร ทำไมต้องแพนิค!!
อาการแพนิค เป็นอาการหวาดกลัว ตื่นตระหนก ต่อสิ่งใดสิ่งหนึ่งโดยไม่มีเหตุผล แตกต่างจากอาการหวาดกลัวหรือกังวลทั่วไป เนื่องจากผู้ป่วยจะเกิดอาการแพนิค (Panic Attacks) หรือหวาดกลัวอย่างรุนแรง ทั้งที่ตัวเองไม่ได้เผชิญหน้าหรือตกอยู่ในสถานการณ์อันตราย
วันนี้เราจะพาไปทำความรู้จักกับโรคแพนิค การสังเกต อาการแพนิค และวิธีการป้องกันค่ะ
รู้จัก แพนิค หรือ โรคแพนิค (Panic Disorder)
เป็นอีกโรคหนึ่งที่ได้รับความสนใจในปัจจุบัน ยิ่งเทคโนโลยี กระแสสังคมต่าง ๆ ทำให้เกิดอาการตื่นตระหนกตกใจ แต่รู้ไหมว่า อาการแพนิค แท้จริงแล้วมันคือโรคที่เกิดจากระบบประสาทอัตโนมัติ (automatic nervous system) ทำงานผิดปกติ
โรคแพนิคนี้ก็ไม่ได้เกิดจากการที่มีนิสัยขี้ตระหนกตกใจแต่ โรคแพนิค เกิดจากฮอร์โมนลดกะทันหัน ทำให้สารสื่อในสมองผิดปกติคล้ายกระแสไฟฟ้าลัดวงจร ส่งผลประสาททำงานผิดพลาด สมองรวน ทำให้สมองหลั่งสารตื่นตระหนกออกมา หลังอาการแพนิคสงบลง ผู้ป่วยมักรู้สึกอ่อนเพลียไม่ค่อยมีแรงและกังวลว่าอาการจะกลับมากำเริบอีก
อาการแพนิค
เมื่อแพนิค เป็นโรคที่เกิดขึ้นจากความผิดปกติของฮอร์โมน จนเกิดไฟฟ้าลัดวงจรอยู่ในสมอง อาการที่เกิดขึ้นจึงมีหลากหลาย ไม่ได้มีอาการเหมือนกันทุกคน แต่ส่วนใหญ่จะมีอาการ ใจสั่นเต้นรัว รู้สึกเหมือนอยู่ๆ ก็กำลังจะตาย และมีอาการอื่นๆ ดังนี้ ร่วมด้วย คือ
- ใจสั่น ใจเต้นแรง แน่นหน้าอก
- เหงื่อออก มือเท้าสั่น
- หายใจถี่ หายใจตื้น หายใจไม่อิ่ม หายใจลำบาก
- วิงเวียน โคลงเคลง คล้ายจะเป็นลม
- รู้สึกกลัวไปหมดทุกอย่าง และวิตกกังวลมากขึ้นไปอีกเมื่อไม่สามารถหาได้ว่าอาการเกิดจากอะไร
- ควบคุมตัวเองไม่ได้ รู้สึกอยู่คนเดียวไม่ได้
- ตกอยู่ในภาวะหดหู่และซึมเศร้า
หากมีอาการในลักษณะดังที่กล่าวมาข้างต้น สิ่งที่ต้องทำเป็นลำดับแรกคือการไปพบแพทย์เพื่อทำการตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียด แม้ว่าโรคแพนิคจะไม่เป็นอันตรายถึงชีวิต แต่อาการของโรคนั้นไปสัมพันธ์คล้ายคลึงกับปัญหาสุขภาพร้ายแรงอื่น ๆ ด้วย เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคระบบหลอดเลือดหัวใจ และหัวใจวายเฉียบพลัน
แพนิค อันตรายไหม?
โรคแพนิค ไม่อันตรายถึงชีวิต แต่ก็ต้องเข้ารับการรักษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ สามารถรักษาได้ด้วยการทานยาเพื่อปรับสมดุลของสารเคมีในสมองที่ผิดปกติ การตรวจเลือดหาสาเหตุที่เกิดทางด้านร่างกาย เช่น ต่อมไทรอยด์ทำงานผิดปกติ หรือรักษาด้วยการทำจิตบำบัดซึ่งอาจหาต้นเหตุของความกลัวได้ แต่ผู้ป่วยก็สามารถลดความวิตกกังวลของตนเองได้เช่นกัน เช่น การฝึกการหายใจเพื่อควบคุมสติ เป็นต้น
สำหรับอันตรายที่จะเกิดจากแพนิคโยตรงนั้น อาจไม่ได้มีให้เห็นชัดๆ แต่ถึงอย่างนั้นก็อาจเกิดอันตรายกับผู้ที่เป็นโรคนี้ได้ โดยมาในรูปแบบของ อุบัติเหตุ เช่นเกิดแพนิคขณะขับรถ ทำให้สูญเสียการควบคุมตัวเอง จนนำไปสู่อุบัติเหตุทางรถยนต์ได้ เป็นต้น
3 พฤติกรรมที่ควรงด เสี่ยงแพนิค
- ใช้ชีวิตประจำวันด้วยความเร่งรีบ
- กินนอนไม่เพียงพอและไม่เป็นเวลา
- ใช้เวลาอยู่กับหน้าจอคอมพิวเตอร์หรือโทรศัพท์มือถือมากเกินไป
วิธีการป้องกันอาการแพนิค
- งดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ หรือเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
- พักผ่อนให้เพียงพอ
- คิดบวก มองโลกในแง่ดีให้เป็นนิสัย
- ตั้งสติ พยายามไม่คิดไปไกล
วิธีการดูแลตนเองหากเกิด อาการแพนิค เบื้องต้น
หากเกิดอาการแพนิคขึ้นมากระทันหัน สิ่งสำคัญที่จำเป็นต้องมีคือสติ แล้วจะนำพาให้เรารอดไปได้ในทุกสถานการณ์ นอกจากนั้นแล้ว อีกอย่างที่ไม่ควรมองข้ามคือ เรื่องของยาประจำตัว ที่หากรู้ว่าตนเองอาการกำเริบได้ทุกเมื่อ การพกยาไว้ตลอด จะช่วยได้มากเลยนะคะ
เมื่อเกิดอาการ ควรจะ
1. หายใจเข้าออกลึก ๆ ช้า ๆ และบอกตัวเองว่าอาการไม่อันตราย แค่ทรมานแต่เดี๋ยวก็หาย
2. ฝึกมองโลกในแง่บวก รับมือกับความเครียด และให้กำลังใจตัวเองอยู่เสมอ
3. นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ เพื่อลดอาการง่วงเซื่องซึมระหว่างวัน
4. ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
5. รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ให้ครบถ้วน
6. งดหรือหลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ สารกาเฟอีน และเครื่องดื่มชูกำลังเพราะกระตุ้นให้เกิดอาการใจหวิวและใจสั่น
7. เข้ารับการรักษาจากแพทย์อย่างต่อเนื่อง ไม่ควรซื้อยาทานเองเด็ดขาด เนื่องจากผลิตภัณฑ์อาจมีส่วนประกอบที่กระตุ้นให้เกิดอาการแพนิกได้ อย่างไรก็ตาม อาการแพนิกไม่ได้ร้ายแรงถึงชีวิต แต่เป็นอาการที่สามารถเกิดขึ้นและหายไปได้
การรักษาโรคแพนิค
อย่างที่บอกว่า แพนิค ไม่ใช่เกิดจากความกลัว แต่เป็นเรื่องของสารเคมีในสมอง ดังนั้นแล้วเมื่อเกิดอาการจำเป็นต้องให้คุณหมอดูแล ซึ่งจะเป็นการรักษาที่ใช้ยา และปรับพฤติกรรมและจิตใจควบคู่กันไป โดยใช้ยาเพื่อปรับสมดุลของสารเคมีในสมอง
ในขณะที่ทางจิตใจ ผู้ที่เป็นโรคแพนิคเองต้องรู้สึกตัวเอง และบอกตัวเองว่าไม่ได้เป็นโรคร้าย ไม่ได้กำลังจะตาย แค่แพนิคกำเริบเท่านั้น ส่วนพฤติกรรมนั้น จะมีทั้งการฝึกผ่อนคลายกล้ามเนื้อ และฝึกการหายใจ
เป็นอย่างไรกันบ้างคะ กับอาการแพนิค หรือโรคแพนิคที่เราเรียกกัน ได้รู้ถึงอาการ วิธีป้องกันไปแล้ว แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นก็ขึ้นอยู่กับการดูแลสุขภาพทั้งกายและใจของเรา ถ้าสุขภาพใจดี สุขภาพกายก็จะดีนะคะ
ขอบคุณข้อมูลจาก
- กรมสุขภาพจิต
- โรงพยาบาลวิชัยยุทธ
- โรงพยาบาลเปาโล
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
เครียด ซึมเศร้า ก่อโรคมะเร็ง จริงหรือ?
4 เมนูคลายเครียด อร่อย ทำง่าย ช่วยจิตใจให้อารมณ์ดี
เปิดเทคนิค การฝึกหายใจ ช่วยให้ผ่อนคลาย คลายเครียด และคลายกังวล
ติดตามชีวจิตได้ที่