การนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอนั้นเป็นปัจจัยสำคัญอย่างหนึ่งในการใช้ชีวิต ซึ่งความต้องการในการ นอนหลับของคนมีไม่เท่ากันเนื่องจากขึ้นอยู่กับอายุ ทารกต้องนอนละวันละ 16 ชั่วโมง วัยรุ่นต้องการวันละ 9 ชั่วโมง ผู้ใหญ่ต้องการวันละ 7-8 ชั่วโมง
“โรคนอนไม่หลับ” หรืออาการนอนไม่หลับนั้น คนที่เป็นมักจะนอนหลับยากในช่วงเริ่มต้น ต่อมาจะมีอาการตื่นกลางดึกอยู่บ่อยครั้ง หรืออาจจะตื่นก่อนเวลาที่ตั้งใจและไม่สามารถกลับไปนอนหลับได้อย่างต่อเนื่อง จนส่งผลให้รู้สึกอ่อนเพลีย ไม่มีสมาธิในการทำงานหรือทำกิจกรรมอื่นๆ อารมณ์หงุดหงิดง่าย กระสับกระส่าย กระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน
สาเหตุของการนอนไม่หลับ
- ปัญหาสิ่งแวดล้อม เสียงดังรบกวน สว่างเกินไป หรือคับแคบเกินไป ทำให้นอนหลับยาก
- อาการเจ็บป่วย เช่น ปวดท้อง ปวดตามเนื้อตัว เป็นโรคเกี่ยวกับการนอนหลับ มีปัญหาเรื่องระบบการหายใจ มีอาการไอ
- ความเครียด อาการวิตกกังวล แรงกดดัน หรือมีอาการซึมเศร้าและท้อแท้ หมดกำลังใจ หมดหวังในการใช้ชีวิต คิดว่าตัวเองไร้ค่า ยึดติดและอยู่กับตัวเองมากเกินไป
- แอลกอฮอล์ คาเฟอีนในกาแฟ บุหรี่ หรือการใช้ยาบางชนิดนั้นอาจส่งผลเกี่ยวกับการนอนหลับ
- ท้องว่าง ทำให้เกิดอาการอึดอัด หิวขึ้นมาในช่วงดึก หรืออิ่มมากเกินไป จนทำให้มีอาการแน่นท้องกลางดึก จนนอนไม่หลับ
- ภาวะการนอนหลับ เช่น การนอนละเมอ ฝันร้าย หรือนอนไม่หลับจนติดเป็นนิสัย
- หน้าที่การงานที่ต้องเปลี่ยนเวลาการนอนอยู่สม่ำเสมอ เช่น พยาบาล ยาม
กิจกรรมก่อนนอนช่วงการนอนหลับ
ฝึกไทชิ
การฝึกไทชินอกจากจะช่วยให้สุขภาพแข็งแรงแล้ว ยังช่วยฝึกสมาธิจากการกำหนดลมหายใจ ซึ่งมีผลให้ระดับความดันโลหิตลดลงและง่วงนอนเร็วขึ้น อีกทั้งยังหลับลึกขึ้นอีกด้วย โดยเวลาฝึกที่เหมาะสมคือ ช่วงเย็น ก่อนเวลานอนสัก 3 – 4 ชั่วโมง
ขัดและแช่เท้าด้วยเกลืออาบน้ำ
โดยขัดและแช่เท้าประมาณ 15 นาทีก่อนเข้านอน จะช่วยให้คุณรู้สึกผ่อนคลายและพร้อมเข้านอนยิ่งขึ้น
นวดแบบอายุรเวท
การนวดแบบอายุรเวทก่อนนอน โดยใช้น้ำมันมะพร้าวหรือน้ำมันงาบริสุทธิ์นวดเบาๆบริเวณใบหู หนังศีรษะ รวมถึงบริเวณเท้า นอกจากจะช่วยบำรุงผิว กระตุ้นการไหลเวียนโลหิตแล้ว ยังช่วยให้รู้สึกหลับสบายอีกด้วย
ข้อควรระวังสำหรับผู้มีอาการนอนไม่หลับ
- งดเครื่องดื่มที่เป็นชา กาแฟ ช็อกโกแลต อาหารหรือเครื่องดื่มที่มีกาเฟอีนในมื้อเย็น เพราะจะทำให้นอนไม่หลับ
- อย่าดื่มน้ำสมุนไพร ที่ทำให้ขับปัสสาวะบ่อย หรือระบายถ่ายท้อง เช่น ชาหญ้าหนวดแมวชาตะไคร้ ชาจีน ชามะขามแขก เพราะจะทำให้ต้องตื่น มาเข้าห้องน้ำในตอนดึกบ่อย ๆ จนรบกวนการนอน
- ไม่ควรรับประทานอาหารหรือเครื่องดื่มที่มีโสม ( เอียะเซียม ) เพราะ มีสรรพคุณช่วยกระตุ้นการทำงานของสมอง ทำให้สดชื่นกระปรี้กระเปร่า ถ้ารับประทานมาก หรือรับประทานในตอนเย็น จะส่งผลให้หลับได้ยากมากขึ้น
- ถ้ามีความจำเป็นต้องใช้ยา ควรปรึกษาแพทย์ ห้ามซื้อยารับประทานเองโดยเด็ดขาด !
- หากนอนไม่หลับเพราะวิตกกังวล ควรปรับทัศนคติให้คิดในทางที่ดีหรือเข้าใจในเหตุของทุกข์ เพื่อช่วยผ่อนคลายอารมณ์ทำให้หลับง่ายขึ้น แต่หากกังวลเพราะเจ็บป่วยควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการรักษาโรคดังกล่าวให้ทุเลาลง
ที่มา : โรงพยาบาลราชวิถี, อาจารย์วันทนี ธัญญา เจตนธรรมจักร ผู้เชี่ยวชาญด้านแพทย์แผนไทย
เนื้อหาอื่นๆ ที่น่าสนใจ
50+ ร่างกายเปลี่ยนไป แค่ไหนกัน
